सातारा: राज्य सरकारने सुरू केलेल्या ‘उल्लास’ साक्षरता अभियानाचा उद्देश विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक प्रगतीस चालना देणे असला, तरी प्रत्यक्षात जिल्ह्यातील अनेक शिक्षक आणि विद्यार्थ्यांना या मोहिमेमुळे नाहक त्रास सहन करावा लागत आहे. नियोजनातील त्रुटी, भरमसाठ अहवाल सादर करण्याचे दबाव, आणि अतिरिक्त कामामुळे अध्यापनाच्या गुणवत्तेवर विपरीत परिणाम होत असल्याचे समोर येत आहे.
शिक्षकांवर अतिरिक्त भार, विद्यार्थ्यांवर परिणाम
‘उल्लास’ अभियानाच्या नावाखाली शिक्षकांकडून दररोज विविध फॉर्म भरवले जात असून, त्यासाठी शाळेतील अध्यापन वेळ मोठ्या प्रमाणात वाया जात आहे. काही ठिकाणी सकाळी ८ ते सायंकाळी ५ पर्यंत शिक्षकांना बैठकींमध्ये वा प्रशिक्षणात अडकवले जात असून, त्यामुळे विद्यार्थ्यांना अध्यापनाचा फटका बसत आहे.
पालकांची नाराजी वाढतेय
सातारा जिल्ह्यातील अनेक शाळांमध्ये पालकांनी संताप व्यक्त करत शैक्षणिक वातावरण सुधारावे, अशी मागणी केली आहे. विद्यार्थ्यांचा अभ्यास मागे पडतोय, परीक्षा जवळ असूनही शिक्षक वर्गात अनुपस्थित आहेत, अशी तक्रार पालक मेळाव्यांमध्ये सातत्याने होत आहे.
कोणतेही निरीक्षण न करता शिक्षकांवर थेट कारवाईचा इशारा
शिक्षण विभागाच्या काही अधिकाऱ्यांकडून थेट कारवाईचे इशारे दिले जात असून, प्रत्यक्ष शाळा भेटी न घेता शिक्षकांवर जबाबदारी टाकली जात आहे. या प्रकारामुळे शिक्षकांमध्ये असंतोषाचे वातावरण तयार झाले आहे.
शैक्षणिक गुणवत्तेच्या हेतूला सुरुंग?
या मोहिमेचा मूळ हेतू विद्यार्थ्यांना वाचायला शिकवणे असला, तरी अमलबजावणीच्या चुकीच्या पद्धतीमुळे ती उद्दिष्टे बाजूला पडताना दिसत आहेत. शिक्षकांच्या सृजनशीलतेचा वापर होण्याऐवजी, त्यांच्याकडून यांत्रिक कामे करून घेतली जात आहेत.
समाधानाचा मार्ग काय?
- शाळांमध्ये वास्तव पाहणी करून स्थानिक गरजांनुसार मोहीम राबवावी
- शिक्षकांच्या अभिप्रायावर आधारित सुधारणा कराव्यात
- प्रशासनाने सहकार्याचा दृष्टिकोन ठेवावा
- विद्यार्थ्यांच्या अभ्यासक्रमावर अधिक लक्ष केंद्रित करावे
निष्कर्ष:
‘उल्लास’ अभियानाचे उद्दिष्ट योग्य असले, तरी अंमलबजावणीतील अकार्यक्षमता आणि नियोजनशून्यता यामुळे शिक्षक व विद्यार्थ्यांना नाहक त्रास सहन करावा लागत आहे. राज्य शिक्षण विभागाने या मुद्द्यांकडे गांभीर्याने लक्ष देणे गरजेचे आहे.