mpsc-group-c-aptitude-arithmetic-statistics-preparation
MPSC गट क मुख्य परीक्षेतील ‘बुद्धिमापन चाचणी, अंकगणित व सांख्यिकी’ तयारीसाठी मार्गदर्शक लेख
एमपीएससी गट क मुख्य परीक्षा हा अनेक विद्यार्थ्यांसाठी सरकारी सेवेमधील प्रवेशद्वार आहे. पेपर २ मध्ये विचारले जाणारे बुद्धिमापन चाचणी, अंकगणित व सांख्यिकी हे घटक गुण मिळवण्यासाठी अत्यंत निर्णायक ठरतात. सन २०२३ च्या मुख्य परीक्षेतील विश्लेषणावरून, या घटकांवर मिळून जवळपास २२ प्रश्न आले होते. त्यामुळे या विभागाची अभ्यासपूर्व तयारी अधिक गरजेची ठरते.
📊 अंकगणित व मेन्सुरेशन (Mensuration) : मूलभूत ज्ञान आणि समज आवश्यक
महत्त्वाचे घटक:
- शेकडेवारी
- व्याज (साधे व चक्रवाढ)
- नफा-तोटा
- भागीदारी
- गुणोत्तर व प्रमाण
- वेळ, काम, वेग व अंतर
- समीकरणे
- माहिती विश्लेषण (Data Interpretation)
- संभाव्यता (Probability)
तयारीसाठी टिप्स:
- सूत्रे केवळ पाठ न करता त्यामागची प्रक्रिया समजून घ्या.
- १ ते ३० पर्यंत पाढे, वर्ग (१ ते २०) व घन (१ ते १५) यांची पाठांतर आवश्यक.
- दैनिक १० प्रश्न सोडवण्याचा सराव ठेवा.
- घनफळ, परिमिती, क्षेत्रफळ यासारख्या मेन्सुरेशनच्या सूत्रांचा विश्लेषणात्मक वापर शिकून ठेवा.
- Data Sufficiency प्रकारातील प्रश्नांसाठी निर्णय घेण्याची क्षमता वाढवा.
🧠 बुद्धिमापन चाचणी आणि तर्कक्षमता : निरीक्षण, विश्लेषण आणि लॉजिकचा कस
महत्त्वाचे प्रकार:
- आकृती मालिका
- अक्षर व संख्यामालिका
- व्यक्तींचा क्रम, नातेसंबंध
- सांकेतिक भाषा
- दिशा, घड्याळ, कॅलेंडर
- बैठकीची व्यवस्था
- इनपूट-आऊटपूट
- युक्तिवाद व निष्कर्ष
अभ्यासासाठी खास ट्रिक्स:
- इंग्रजी वर्णमाला सरळ व उलट क्रमाने लिहून त्यांना क्रमांक द्या – अक्षरमालिका सुलभ होईल.
- आकृतीमध्ये बदलणारे भाग, दिशा किंवा पॅटर्न ओळखण्याचा सराव करा.
- नातेसंबंध प्रश्नांसाठी स्वतःची भूमिका कल्पून उत्तर शोधा.
- कॅलेंडरमधील वार शोधण्याची नियमावली लक्षात ठेवा (लीप वर्ष, १ जानेवारीचा वार इत्यादी).
- सांकेतिक भाषेसाठी ‘एलिमिनेशन’ तंत्र वापरा.
📚 उपयुक्त अभ्यास साहित्य:
- ४थी व ७वी स्कॉलरशिपचे प्रश्नसंच
- ८वी ते १०वी ‘प्रज्ञा शोध’ मार्गदर्शिका
- MPSC गट क स्पेशल बुद्धिमापन व अंकगणित गाईड्स
- Data Interpretation व Logical Reasoning विषयक एमपीएससी स्टँडर्ड पुस्तकं
📝 अंतिम टिप्स:
- जास्तीत जास्त सराव : दररोज १ तास यासाठी राखून ठेवा.
- मॉडेल टेस्ट सिरीज : वेळ मर्यादेत पेपर सोडवण्याची सवय लावा.
- ट्रिक्स व शॉर्टकट्स : वेळेची बचत करतात.
- आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी पूर्वीचे पेपर्स सोडवा : नवीन टॉपिक्स समजतात.
✅ निष्कर्ष:
बुद्धिमापन, अंकगणित व सांख्यिकी हे घटक केवळ गुणवृद्धीसाठी नव्हे, तर तुमची समस्या सोडवण्याची क्षमता आणि लॉजिकल विचारशक्ती विकसित करण्यासाठीसुद्धा उपयुक्त आहेत. थोडा नियमित सराव, योग्य मार्गदर्शन आणि योग्य पुस्तके यांचा वापर करून कोणतीही स्पर्धा परीक्षा सहज पार करता येते.
NewsViewer.in वर अशाच परीक्षाभिमुख लेखांसाठी भेट देत राहा! आपल्या अभ्यासाची दिशा योग्य राखण्यासाठी हे लेख नक्कीच उपयुक्त ठरतील.