आजच्या धावपळीच्या जीवनशैलीत आपल्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याची काळजी घेणं खूप महत्त्वाचं आहे. जीवनसत्वे (Vitamins) आपल्या शरीरासाठी अत्यंत आवश्यक असतात, विशेषतः मस्तिष्क आणि हृदयासाठी. या जीवनसत्वांची योग्य मात्रेत घेतली जाणारी सेवन आपल्या मानसिक आणि शारीरिक आरोग्याला बळकटी देऊ शकतात. चला तर मग, जाणून घेऊया कोणती जीवनसत्वे आपल्या मस्तिष्क आणि हृदयासाठी फायद्याची आहेत.
१. जीवनसत्व B12: मानसिक आरोग्याचे रक्षण
जीवनसत्व B12 हे मस्तिष्काच्या कार्यक्षमतेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. याच्या कमतरतेमुळे मानसिक अस्वस्थता, थकवा, आणि एकाग्रतेची समस्या निर्माण होऊ शकते. ह्यामुळे मेंदूचे कार्य प्रभावित होऊन, व्यक्तीला स्मरणशक्तीचा त्रास होऊ शकतो. जीवनसत्व B12 मांसाहारी पदार्थांमध्ये जास्त प्रमाणात आढळते, परंतु शाकाहारी लोकांना त्याचे योग्य प्रमाण मिळविण्यासाठी सप्लिमेंट्स घेतले जाऊ शकतात.
२. जीवनसत्व D: हृदयाच्या स्वास्थ्यासाठी आवश्यक
जीवनसत्व D हे हृदयाच्या आरोग्याला सुरक्षित ठेवण्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे. ह्याच्या कमतरतेमुळे हृदयाच्या विविध आजारांची शक्यता वाढते. सूर्यमालेतील आल्याने जीवनसत्व D मिळवता येऊ शकते, आणि ते दूध, अंडी, माशांमध्येही आढळते. यामुळे हृदयाच्या रक्तदाबाचे नियमन करण्यात मदत होते आणि हृदयास आवश्यक असलेली ऊर्जा मिळते.
३. जीवनसत्व E: शारीरिक आणि मानसिक वृद्धत्वाच्या समस्यांपासून बचाव
जीवनसत्व E शरीरातील ऑक्सिडेटिव्ह स्ट्रेस कमी करण्यासाठी आणि शरीरातील टॉक्सिन्स बाहेर टाकण्यासाठी कार्य करते. यामुळे मस्तिष्काच्या कार्यक्षमता वाढते आणि हृदयाला सुरक्षित ठेवता येते. याचे सेवन विविध प्रकारच्या नटस, बिया, आणि हिरव्या भाज्यांमध्ये आढळते. ह्यामुळे हृदयाचे आरोग्य जतन होते आणि मानसिक स्पष्टता आणि एकाग्रता वाढते.
४. जीवनसत्व C: हृदयाच्या रक्तवाहिन्यांची ताकद वाढवणे
जीवनसत्व C हे शरीरातील रक्तवाहिन्यांना लवचिकता देण्यासाठी कार्य करतं, ज्यामुळे हृदयाचे स्वास्थ्य सुधारते. ह्यामुळे हृदयाच्या रक्तवाहिन्यांमध्ये रक्ताभिसरणाची क्षमता सुधारते आणि हृदयाला आवश्यक ऑक्सिजन पुरवला जातो. आंबे, संत्रं, स्ट्रॉबेरी आणि इतर फळांमध्ये जीवनसत्व C भरपूर प्रमाणात आढळते.
५. ओमेगा-३ फॅटी अ‍ॅसिड्स: मस्तिष्कासाठी उत्तम
ओमेगा-३ फॅटी अ‍ॅसिड्स मस्तिष्काच्या संरचनेसाठी अत्यंत फायदेशीर आहेत. हे अ‍ॅसिड्स मस्तिष्कातील न्यूरॉनल कनेक्शन्सला मजबूती देतात आणि स्मरणशक्ती व एकाग्रतेला वाढवतात. याच्या सेवनासाठी शार्क, सॅल्मन, अलसी आणि चिया बिया सर्वोत्तम स्त्रोत आहेत.