आपल्या दैनंदिन आयुष्यातील एक सोपी परंतु अत्यंत महत्त्वाची सवय म्हणजे दोन वेळा दात घासणे. सकाळी उठल्यावर आणि रात्री झोपायला जाण्यापूर्वी दात घासल्याने तोंडातील स्वच्छता, हिरड्यांची आरोग्य आणि एकंदरीत जीवनशैली सुधारते. भारतातील ताज्या अभ्यासानुसार, सुमारे 45 टक्के लोक हा सवय व्यवस्थित पाळत नाहीत.
दात नियमितपणे नाही घासल्याने होणारे धोके
- प्लँक आणि अन्नकण साचणे
रात्रीच्या जेवणानंतर दात न घासल्यास अन्नकण तोंडात राहतात. यामुळे प्लँक तयार होऊन तंत्रिका, इनॅमल आणि हिरड्यांवर नकारात्मक परिणाम होतो. - हिरड्यांची सूज, रक्तस्राव
प्लँक वाढल्यावर ती टार्टर मध्ये रूपांतरित होऊ शकते. स्वच्छतेचा अभाव असल्यास हिरड्यांना सूज येते व रक्तस्राव होऊ शकतो. - दुर्गंधी आणि स्वतःचा आत्मविश्वास
रात्री दात न घासल्याने सकाळी तोंडातून वायू, दुर्गंधी येण्याची शक्यता वाढते. स्वच्छ आणि ताजं तोंड आत्मविश्वास वाढवते. - दातांचे इनॅमल कमजोर होणे व कीड
फ्लोराइडयुक्त टूथपेस्ट वापरून नियमित दात घासल्यास आम्लांच्या हल्ल्यापासून इनॅमल सुरक्षित राहतो. नाहीतर दात कमजोर होऊन कीड होण्याचा धोका असतो. - संपूर्ण आरोग्यावर होणारा परिणाम
तोंडातील संसर्ग, हिरड्यांचा आजार ही स्थिती फक्त तोंडापुरती मर्यादित राहत नाही तर ती हृदयविकार, मधुमेह, आणि श्वसन रोगांसारख्या अनेक आजारांसाठी कारणीभूत ठरू शकते.
दोन वेळा दात घासण्याच्या उपाययोजना
- योग्य ब्रश आणि टूथपेस्ट निवडा
फ्लोराइडयुक्त टूथपेस्ट वापरणे खूप महत्त्वाचे आहे. ब्रश नरम असावा ज्याने दात व हिरड्यांना जास्त फटका न लागेल. - घासण्याची वेळ आणि तंत्र
सकाळी आणि रात्री झोपेपूर्वी कमीत कमी दोन मिनिटे दात घासावेत.- मधोमध वळवून
- वरून-खाली आणि बाजूने
- जीभही हलके घासा कारण तीही बॅक्टेरिया ठेवू शकते.
- खाण्या-पिण्याकडे लक्ष
खूप साखरयुक्त पदार्थ, गोड पेये, स्नॅक्स यांचा वापर कमी करा. जेवणानंतर दात स्वच्छ करण्याचा प्रयत्न करा. - नियमित दंतवैद्याकडे तपासणी
प्रत्येक सहा महिन्यांनी किंवा वर्षातून एकदाचरी तपासणी करणे उपयुक्त आहे. सुरुवातीपासून समस्या निदान केल्याने उपचार सुलभ होतात.
निष्कर्ष
दोन वेळा दात घासणे ही सवय केवळ तोंडाच्या स्वच्छतेपुरती मर्यादित नाही तर ती आपल्या एकंदरीत आरोग्याचाही दर्जा ठरवते. भारतात जवळपास अर्धे लोक हे करत नसल्याचे अभ्यास दर्शवित आहे. त्यामुळे आता जागरूकता वाढवून, सवय अंगी बाळगून, आणि दात-हिरड्यांचे आरोग्य टिकवून घेणे सर्वांचं कर्तव्य आहे.