पुढारी वृत्तसेवा यांनी प्रसिद्ध केलेल्या तारखेप्रमाणे, ४ सप्टेंबर २०२५ रोजी प्रकाशित एका लेखानुसार ही मुलगी “भूतकाळातील प्रत्येक गोष्ट” नुसतीच आठवण ठेवत नाही, तर ती तिच्या आठवणींचा पुन्हा अनुभव घेते—जणू एखादी फिल्म पुनरावलोकन करत आहेतसेच.
वैज्ञानिक भाषेत यास हायपरथायमेझिया (Hyperthymesia) किंवा Highly Superior Autobiographical Memory (HSAM) म्हटले जाते. या दुर्लभ स्थितीत असणाऱ्या व्यक्ती प्रत्येक दिवशी काय घडले, कोठे काय झाले, कोणाशी काय बोलले, अगदी भावनांपर्यंत विसरू शकत नाहीत.
वैज्ञानिक पार्श्वभूमी:
- HSAM असलेले लोक आपल्या अतीताची प्रत्येक छोट्या-मोठ्या क्षणाची सविस्तर आठवण ठेवतात—उदाहरणार्थ, ते काय खाल्ले, कोणाशी संवाद झाला, त्या वेळी मौसम कसे होते, अशी सगळीक माहिती.
- जगभरात या परिस्थितीचे पुष्टीकरण झालेले लोक अत्यंत अल्पसंख्येत आहेत—सुमारे १००–२०० केसेस म्हणून ओळखले जातात.
अनुभव आणि मानसिक संकल्पनाशीलता:
- एक उदाहरण म्हणून, फ्रान्समधील १७ वर्षीय किशोरी TL या विषयावर आढळून आलेली असून, तिला स्वतःच्या आठवणी “पांढऱ्या खोली”मध्ये सुव्यवस्थित संग्रहित असल्यासारखी वाटते. ती वेगवेगळ्या “खोलींमध्ये” भावना, आठवण, चिंता, भावनात्मकरित्या अनुभूती जपली असल्याचे वर्णन करते.
वैज्ञानिक संशोधन:
- HSAM संदर्भातील संशोधनाची सुरुवात अमेरिकेतील जिल प्राइस या पहिल्या ओळखलेल्या केसशी झाली. जिची आठवणशक्ती १४ वर्षापासून सुरू असलेल्या प्रत्येक दिवसाची ती वास्त़विक माहिती देण्यास सक्षम होती.
- तरीही, वैज्ञानिक वर्तुळांमध्ये “फोटोग्राफिक” किंवा “ईडेटिक” मेमरी वास्तवात अस्तित्वात आहे का, हे वादग्रस्तच आहे. वेगवेगळ्या अभ्यासांनी ईडेटिक मेमरी सहसा मुलांमध्ये आढळते आणि प्रौढांमध्ये अत्यंत कमी प्रमाणात—किंवा कदाचित अस्तित्वातच नाही—इतके निष्कर्ष काढले आहेत.