आजच्या धावपळीच्या आणि तणावग्रस्त जीवनशैलीत आपण अनेकदा आरोग्यासाठी फायदेशीर अशा सोप्या सवयींकडे दुर्लक्ष करतो. लिफ्ट आणि एस्केलेटरच्या या युगात पायऱ्या चढणे-उतरणे हा पर्याय अनेकांना कंटाळवाणा किंवा कष्टदायक वाटतो. मात्र आरोग्य तज्ज्ञ सांगतात की, ही छोटीशी सवय तुमचा उच्च रक्तदाब (High BP) नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करू शकते आणि हृदयविकारासारख्या गंभीर आजारांचा धोका कमी करू शकते.
पायऱ्या चढण्याचे प्रमुख आरोग्य फायदे
- हृदयाचे आरोग्य सुधारते – पायऱ्या चढणे हा उत्कृष्ट कार्डिओ व्यायाम आहे. यामुळे हृदयाची ताकद वाढते, रक्ताभिसरण सुधारते आणि हृदय निरोगी राहते.
- रक्तदाब नियंत्रणात ठेवते – हा व्यायाम रक्तवाहिन्या लवचिक बनवतो, ज्यामुळे उच्च रक्तदाब हळूहळू कमी होण्यास मदत होते.
- वजन आणि साखर नियंत्रण – पायऱ्या चढताना भरपूर कॅलरीज बर्न होतात. यामुळे वजन स्थिर राहते आणि साखरेची पातळी नियंत्रित राहते.
- ऊर्जा वाढवते आणि ताण कमी करते – श्वसनक्षमता वाढल्याने दिवसभर ताजेतवाने वाटते. तसेच एंडोर्फिन हार्मोन्समुळे मानसिक ताण कमी होतो.
- मोफत जिमचा लाभ – कोणतेही अतिरिक्त खर्च न करता रोजच्या जीवनात व्यायामाची सवय लागते.
तज्ज्ञांचे मत
एका वरिष्ठ आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, “पायऱ्या म्हणजे रोजचं मोफत जिम आहे. हे केवळ हृदय आणि रक्तदाबासाठीच नाही, तर चयापचय क्रिया सुधारण्यासाठी, हाडे-स्नायू बळकट करण्यासाठी आणि शरीर तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी सर्वोत्तम सवय आहे.”
सुरुवात करताना घ्यायची काळजी
- पहिल्या आठवड्यात 1-2 मजले चढण्यापासून सुरुवात करा.
- गुडघेदुखी, हृदयविकार किंवा जास्त धाप लागण्याची समस्या असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
- योग्य पादत्राणे वापरा जेणेकरून घसरण्याचा धोका टळेल.
पूर्ण पायऱ्या चढणे शक्य नसल्यास
- अर्धा प्रवास पायऱ्यांनी आणि उरलेला लिफ्टने करा.
- ऑफिस, मॉल किंवा घरात दर तासाभराने एक मजला चढून-उतरण्याची सवय लावा.
👉 पुढच्या वेळी लिफ्टचे बटण दाबण्याआधी, क्षणभर थांबा आणि पायऱ्यांचा विचार करा. हा छोटा बदल तुमच्या आरोग्याच्या प्रवासात मोठा फरक घडवू शकतो.