सकाळच्या नाश्त्यामध्ये अनेक जण फळांचा किंवा फळरसाचा समावेश करतात. त्यात संत्र्याचा रस हा एक अत्यंत लोकप्रिय आणि आरोग्यदायी पर्याय मानला जातो. आहारतज्ज्ञांच्या मते, दररोज सकाळी संत्र्याचा एक ग्लास ताजा रस पिणे हे संपूर्ण पचनसंस्था आणि एकूण आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरते.
संत्र्याचा रस : पोषकतत्त्वांचा खजिना
संत्र्याच्या रसामध्ये भरपूर प्रमाणात व्हिटॅमिन C, पोटॅशियम, ‘फ्लेव्होनॉइड्स’ आणि अँटीऑक्सिडंट्स आढळतात. हे सर्व घटक शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती वाढवतात, सूज नियंत्रणात ठेवतात आणि आतड्यांतील उपयुक्त बॅक्टेरियांची वाढ साधून पचनसंस्थेचे आरोग्य सुधारतात.
संत्र्याचा रस कधी आणि कसा घ्यावा?
- प्राधान्य ताज्या रसाला: पॅकेज्ड रसांपेक्षा घरच्या घरी काढलेला ताजा रस अधिक फायदेशीर असतो.
- साखर टाळा: संत्र्याच्या रसात साखर अजिबात घालू नये. नैसर्गिक गोडी ही पुरेशी असते.
- फायबरयुक्त जेवणासोबत सेवन करा: संत्र्याच्या रसासोबत प्रथिने आणि फायबरयुक्त पदार्थ घेतल्यास रक्तातील साखर अचानक वाढत नाही.
- रक्तशर्करा नियंत्रणात ठेवणाऱ्यांसाठी सूचना: मधुमेह असणाऱ्यांनी संत्र्याचा रस घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा, कारण रसामध्ये फायबर नसल्यामुळे साखरेचे शोषण जलद होते.
संपूर्ण संत्र्याचा उपयोग का महत्त्वाचा?
संत्र्याचा रस काढताना त्यातील फायबर घटक बाहेर टाकला जातो. यामुळे त्या रसातील साखर थेट रक्तात शोषली जाते. यामुळे फायबर मिळवण्यासाठी शक्य असल्यास संपूर्ण संत्री खाणे अधिक आरोग्यदायी ठरते.
कधी टाळावा संत्र्याचा रस?
ज्यांना आम्लपित्त (अ‍ॅसिडिटी) त्रास आहे त्यांनी संत्र्याचा रस उपाशीपोटी घेणे टाळावे. यामुळे अ‍ॅसिडिटी वाढण्याची शक्यता असते. अशा व्यक्तींनी अन्नानंतरच किंवा दुसऱ्या कोणत्या वेळेस संत्र्याचा रस घ्यावा.
निष्कर्ष :
संत्र्याचा ताजा रस हा शरीरासाठी एक नैसर्गिक टॉनिक आहे. योग्य प्रमाणात आणि योग्य वेळेस घेतल्यास तो शरीरातील पोषणतत्त्वांची कमतरता दूर करून रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतो. मात्र, अतिरेक टाळणे आणि वैयक्तिक प्रकृतीनुसार आहारात बदल करणे आवश्यक आहे.