२०२५ च्या सप्टेंबरच्या सुरुवातीस, इंग्लंडमधील इम्पिरियल कॉलेज लंडन आणि इम्पिरियल कॉलेज हेल्थकेयर NHS ट्रस्ट यांनी कॅलिफोर्नियातील Eko Health च्या सहकार्याने एक अद्वितीय AI‑सक्षम स्टेथोस्कोप विकसित केला, जो फक्त १५ सेकंदांत हृदयविकाराची तिन्ही महत्त्वाची स्थिती — हृदयविकार (heart failure), अट्रियल फिब्रिलेशन (atrial fibrillation) आणि हृदयवाहिन्यांच्या व्हॉल्व्ह समस्यां (valve disease) — ओळखतो .
या उपकरणाने केवळ १५ सेकेड्समध्ये हृदयाचे आवाज आणि ECG दोन्ही मिळवून, डेटा क्लाऊडमध्ये पाठवून AI‑विश्लेषण करतो. नंतर स्मार्टफोनवर लगेच निकाल पाठवला जातो, ज्यामुळे प्राथमिक देखभाल डॉक्टरांना त्वरित निर्णय घेता येतो .
उदाहरणार्थ, TRICORDER अभ्यासात, २०० GP (जनरल प्रॅक्टिशनर) क्लिनिकमध्ये १२,७०० हून अधिक रुग्ण तपासले गेले. ज्या रुग्णांना AI स्टेथोस्कोप वापरून तपासण्यात आले, त्यांना हृदयविकारासाठी २.३ पट, अट्रियल फिब्रिलेशनसाठी ३.५ पट, आणि व्हॉल्व्ह विकारासाठी जवळजवळ २ पट अधिक निदान झाले .
परंतु काही शंका देखील उद्भवल्या आहेत: अंदाजे ६०–७०% GP क्लिनिक्स एक वर्षानंतर या उपकरणाचा नियमित वापर थांबवत असल्याचे सामने आले आहे . तसेच, काही रुग्णांना खोटे सकारात्मक (false positive) निदान मिळाले — यामुळे अनावश्यक चिंता आणि पुढील तपासणी होऊ शकते . म्हणूनच, संशोधकांचा सल्ला आहे की, हे उपकरण फक्त लक्षणे असलेल्या रुग्णांसाठी वापरावे, सामान्य तंत्राचाच स्क्रीनिंगसाठी नाही .
अणि हे उपकरण इतके सुबक आहे की ते खेलण्याच्या पत्त्याच्या आकाराचे (playing‑card‑sized) आहे, ज्यामुळे प्राथमिक काळजी केंद्रात सहज वापरता येऊ शकते .
डॉ. सोनिया बाबू‑नारायण, ब्रिटिश हार्ट फाउंडेशनच्या क्लिनिकल डायरेक्टर म्हणतात:
“हा साधा स्टेथोस्कोप २१० वर्षांनंतर कृत्रिम बुद्धिमत्तेद्वारे २१व्या शतकात आला आहे. लवकर निदानामुळे रुग्णांना आयुष्यभर चांगली काळजी मिळू शकते.” .
अशा उपकरणांच्या मदतीने, जीपी लवकर निदान करू शकतात, रुग्णांना वेळेत उपचार उपलब्ध करू शकतात आणि आपत्कालीन परिस्थिती टाळता येऊ शकते.