अलीकडेच अमेरिकेचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी दावा केला होता की, USAID (युनायटेड स्टेट्स एजन्सी फॉर इंटरनॅशनल डेव्हलपमेंट) ने भारतात मतदार उपस्थिती वाढवण्यासाठी $21 दशलक्ष वाटप केले होते. मात्र, आता अमेरिकेच्या दूतावासाने हे स्पष्ट नाकारले आहे. तसेच, भारताच्या विदेश मंत्रालयाने (MEA) देखील राजसभेत यांनी हे तथ्य पक्के केले आहे.
MEA ने राजसभेत सांगितले की, 2014–2024 या कालावधीतील USAID‑च्या भारतातील कोणत्याही प्रकल्पात ‘मतदार उपस्थिती वाढवणे’ ही कृती समाविष्ट नाही. किंवा असा कोणताही निधी प्राप्त झालेला नाही हे त्यांनी स्पष्ट केले.
वास्तविकता काय आहे?
- पहिले, Indian Express च्या अहवालानुसार, $21 दशलक्ष USAID निधी भारतासाठी नव्हे, तर बांगलादेशासाठी ‘Amar Vote Amar’ (My Vote is Mine) या युफुले एक उपक्रमासाठी वितरित करण्यात आला आहे.
- Finance Ministry च्या वार्षिक अहवालात असे नमूद आहे की, 2023–24 आर्थिक वर्षात USAID ने भारतात सात प्रकल्पांसाठी $750 दशलक्ष (USD) खर्च केला आहे. परंतु त्यांच्या प्रकटीकरणानुसार, हे प्रकल्प मतदार उपस्थिती वाढविण्याशी संबंधित नाहीत—त्यांच्या फोकस मध्ये शेती, जलसंवर्धन, स्वच्छतेची सुविधा (WASH), नूतनीकरणीय ऊर्जा, आपत्ती व्यवस्थापन आणि आरोग्य अशा क्षेत्रांचा समावेश आहे.
यामुळे लोकांनी ट्रम्प किंवा Elon Musk यांच्या म्हणण्यांनी उद्भवलेल्या चर्चेला पाय ठेऊ नये—कारण, तथ्य असा सांगतो की, या निधीचे भारताशी काही संबंध नाहीत. Congress नेही Finance Ministry रिपोर्टचा हवाला घेत BJP वर हे ‘खोटं प्रचार’ पसरविणे असे त्यांनी आरोप केले आहेत.
सारांश म्हणून, USAID ने कधीही भारतात मतदार उपस्थिती वाढवण्यासाठी $21 दशलक्ष खर्च केला नव्हता. हा निधी बांगलादेशासाठी होता आणि भारताने कधीही तो वापरला नाही. अमेरिकेच्या दूतावासाने आणि भारत सरकारने हे दुहेरीपणे स्पष्ट केले आहे.