💡 काय आहे पोक्रा योजना 2.0?
पोक्रा योजना 2.0 (POCRA Phase 2) ही महाराष्ट्र शासनाची हवामान अनुकूल शेतीसाठी राबवली जाणारी महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प अंतर्गत या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना फळबाग लागवड, सिंचन, जलसंधारण व आधुनिक कृषी पद्धतींसाठी 75% ते 100% पर्यंत अनुदान दिले जाणार आहे.
महाराष्ट्र शासनाने शेतकऱ्यांच्या आर्थिक व नैसर्गिक संकटांवर उपाय म्हणून सुरू केलेली “नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प” अर्थात पोक्रा योजना आता फेज 2 मध्ये प्रवेश करत आहे. योजनेचा दुसरा टप्पा म्हणजेच पोक्रा योजना 2.0 ही राज्यातील 21 जिल्ह्यांमध्ये राबवण्यात येणार आहे. यामध्ये विदर्भातील नागपूर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर व गडचिरोली यांसारख्या जिल्ह्यांचा नव्याने समावेश करण्यात आला आहे. या योजनेसाठी ६,००० कोटी रुपयांचा निधी मंजूर करण्यात आला असून, यापैकी ७०% निधी जागतिक बँकेकडून आणि उर्वरित ३०% राज्य सरकारकडून मिळणार आहे.
या योजनेंतर्गत निवडलेल्या ६,९५९ गावांतील शेतकऱ्यांना हवामान बदलाशी जुळवून घेणाऱ्या शेती पद्धतीसाठी ७५% ते १००% पर्यंत अनुदान दिले जाणार आहे. यामध्ये ड्रिप सिंचन, शेडनेट हाऊस, फळबाग लागवड, जलसंधारण, सेंद्रिय शेतीसाठी कंपोस्ट युनिट, यासारख्या बाबींचा समावेश आहे. विशेषतः कोरडवाहू व अतिवृष्टीग्रस्त भागांतील शेतकऱ्यांना या योजनेमुळे शाश्वत शेतीकडे वळण्यास मोठा आधार मिळणार आहे.
पोक्रा योजनेत सहभागी होण्यासाठी शेतकऱ्यांनी https://dbt.mahapocra.gov.in/ या अधिकृत पोर्टलवर ऑनलाईन अर्ज करावा लागेल. अर्ज करताना ७/१२ उतारा, आधार कार्ड, बँक पासबुक, फोटो व मोबाईल नंबर ही कागदपत्रे आवश्यक असतील. ही संधी मिळवण्यासाठी शेतकऱ्यांनी आपले गाव या योजनेमध्ये समाविष्ट आहे का, याची खात्री करून संबंधित तालुका कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधणे गरजेचे आहे.
पोक्रा योजना 2.0 ही केवळ अनुदानपुरती मर्यादित नसून, ती शेतकऱ्यांच्या उत्पादनात वाढ, जमिनीची गुणवत्ता सुधारणा आणि नैसर्गिक संसाधनांचा शाश्वत वापर यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावते. हवामान बदलाच्या आव्हानांना सामोरे जात राज्यातील शेतीला नवा श्वास देण्यासाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे.
📍 कोणते जिल्हे आहेत यामध्ये समाविष्ट?
- प्रथम टप्प्यातील 16 जिल्हे +
- नवीन जोडलेले जिल्हे: नागपूर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर, गडचिरोली
- एकूण 21 जिल्ह्यांतील 6,959 गावे निवडलेली आहेत.
🌱 योजनेचे फायदे
- 100% अनुदान फळबाग लागवड व बियाणे खरेदीसाठी
- ड्रिप सिंचन, स्प्रिंकलर, शेडनेट हाऊससाठी 75% अनुदान
- शाश्वत व पर्यावरणपूरक शेतीला चालना
- जमिनीचा कस सुधारण्यासाठी सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन
📄 अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
- ७/१२ उतारा
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक
- पासपोर्ट साईज फोटो
- मोबाईल नंबर
🖥️ अर्ज कसा करावा?
शेतकऱ्यांनी https://dbt.mahapocra.gov.in/ या पोर्टलवर जाऊन अर्ज करावा. अर्ज करताना योजनेनुसार लागणारी माहिती व कागदपत्रे अपलोड करावी.
📌 महत्त्वाच्या तारखा
- योजना सुरुवात: ऑक्टोबर 2024
- अर्ज सुरू: 2025 पासून टप्प्याटप्प्याने
- अर्जाची अंतिम तारीख: जिल्ह्यानुसार घोषित केली जाईल
महाराष्ट्र शासनाची पोक्रा योजना 2.0 (POCRA Phase 2) ही शेतकऱ्यांसाठी एक महत्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेतून 21 जिल्ह्यांतील 6,959 गावांमध्ये शेतकऱ्यांना हवामान अनुकूल शेतीसाठी 75% ते 100% पर्यंत अनुदान दिले जाणार आहे. योजना फळबाग लागवड, ड्रिप सिंचन, शेडनेट हाऊस, सेंद्रिय शेतीसाठी आवश्यक साधने यांसाठी लागू होणार आहे. या योजनेसाठी ₹6,000 कोटींचा निधी मंजूर असून त्यामध्ये जागतिक बँकेचा सहभाग आहे. अर्ज करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी https://dbt.mahapocra.gov.in या पोर्टलवर जाऊन 7/12 उतारा, आधार कार्ड, बँक पासबुक आदी कागदपत्रांसह ऑनलाईन अर्ज करावा लागेल. पोक्रा योजना 2.0 शाश्वत शेतीसाठी महत्त्वाचा टप्पा असून नैसर्गिक बदलांशी जुळवून घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना मोठा आधार ठरणार आहे. वेळेत अर्ज करून या योजनेचा लाभ घ्यावा.
🔎 निष्कर्ष
पोक्रा योजना 2.0 ही शेतकऱ्यांसाठी मोठी संधी आहे. हवामान बदलाला तोंड देण्यासाठी ही योजना आर्थिक पाठबळ देऊन शाश्वत शेतीकडे वाटचाल घडवते. वेळेवर अर्ज करून योग्य माहिती दिल्यास, शेतकरी मोठ्या प्रमाणावर लाभ घेऊ शकतात.
सूचना: अधिक माहितीसाठी आपल्या तालुका कृषी अधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधा किंवा अधिकृत पोर्टलवर भेट द्या.