मुंबई — नेपाळमध्ये नुकताच जनरेशन Z च्या नेतृत्वाखाली सरकारविरोधी आंदोलन शक्तिशाली स्वर पकडत आहे. भ्रष्टाचाराच्या आरोपांना सतत होणाऱ्या आंदोलनाचे प्रतिकार करण्याऐवजी सरकारने गोळीबाराचा मार्ग स्वीकारल्याने संपूर्ण देशात तिखट संताप निर्माण झाला आहे. प्रसिद्ध नेपाळी-भारतीय अभिनेत्री मनीषा कोईराला यांनी या घटनांवर तीव्र प्रतिक्रिया दिली असून, त्यांच्या पोस्टमुळे या विषयाला अधिक जागतिक गांभीर्य प्राप्त झाले आहे.
नेपाळमध्ये काय घडले?
- आंदोलनाची उगम: भारतवर्षाच्या सीमेजवळील नेपाळमध्ये अनेक नागरिकांना भ्रष्टाचार, न्यायविषयक अनियमितता, आणि राजकीय अस्थिरता यांसारख्या समस्यांचा सामना करावा लागत आहे. या समस्यांना सामोरे जाताना जनरेशन Z ने रस्त्यावर उतरून सरकारच्या धोरणांवर तक्रार केली.
- हिंसा आणि प्रतिक्रिया: सरकारविरोधी आंदोलकांना शांत बसता येऊ लागल्यावर, सुरुवातीला शांततेने सुरु झालेल्या आंदोलना हिंसक वळण लागले. पोलीस किंवा सैन्य यांनी आंदोलनांवर गोळ्या झडवल्याच्या घटना आल्या आहेत, ज्यात २० पेक्षा जास्त लोकांचा मृत्यू झाला असल्याची माहिती असून आहे.
- राजीनामा: या तणावाच्या आणि हिंसाचाराच्या पार्श्वभूमीवर, के.पी. शर्मा ओली यांच्या सरकारला राजीनामा द्यावा लागला. अशा घडीने नेपाळमध्ये राजकीय अस्थिरतेचा नवा अध्याय सुरू झाला आहे.
मनीषा कोईरालाचा तोडगा आणि भावना
नेपाळमध्ये जन्मलेली आणि बिहारचे प्रभावित उत्तरेकडील भागात अनेक काळ कला व राजकारणाच्या धाग्यात गुंतलेली अभिनेत्री मनीषा कोईरालाने या आंदोलनाबद्दल सोशल मीडियावर खुलं वक्तव्य केले आहे. तिच्या पोस्टमध्ये:
- पोस्टचा स्वरूप: तिने रक्ताने माखलेल्या पायाच्या बुटाचा फोटो शेअर केला आणि त्याला “आज नेपाळसाठी काळा दिवस” असे शीर्षक दिले आहे.
- कॅप्शनमधे म्हणे: “जेव्हा जनतेचा आवाज, भ्रष्टाचाराविरुद्धचा त्यांचा राग आणि न्यायाच्या मागणीला गोळ्यांनी उत्तर दिलं जातं” — अशा शब्दांच्या माध्यमातून तिने स्पष्ट केले आहे की हे आंदोलन फक्त स्थानिक समस्या नसून मानवी हक्क व न्याय यांची मागणी आहे.
- लोकांची प्रतिक्रिया: तिच्या पोस्टनंतर चाहत्यांनी आणि अन्य नागरिकांनी तीव्र प्रतिसाद दिला आहे. अनेकांनी तिचं समर्थन केलं आहे आणि या आंदोलनाला “नव्या पिढीचा संघर्ष” म्हटलं आहे.
- यामुळे राजकीय बदल होऊ शकतात का?
- नेपाळमध्ये न्यायप्रक्रियेची क्षमता वाढेल का?
- जनरेशन Z आणि नागरिकशक्ती किती प्रभावी ठरतील?
काळजी, आशा आणि अपेक्षा
मनीषाने यापूर्वीही नेपाळ राजकारणातील अस्थिरता, नेत्यांच्या कार्यपद्धती, संस्थागत विकृती यावर आपली चिंता व्यक्त केली होती. तिचं मत आहे की सरकारच नाही तर देशातील संस्थांची पुनर्बांधणी आवश्यक आहे.
या आंदोलनातून पुढे काय होईल याची उत्सुकता सर्वत्र आहे:
हे प्रश्न सध्याच्या घडामोडींना केंद्रस्थानी नेतात.