नाशिक जिल्ह्यातील ऑनलाइन गेमिंगच्या ‘विषाणूसारख्या’ व्यसनाचा दुसरा गंभीर प्रकार समोर आला आहे. इलाख्याच्या युवावर्गात या व्यसनाचे घातक परिणाम दिसू लागले आहेत — मानसिक आरोग्य, आर्थिक स्थिरता, आणि कुटुंबियांच्या जीवनावर खोल प्रभाव पडत आहे.
22 ऑगस्ट 2025 रोजी, नियोल तालुक्यातील देवळाणे गावात एक १८ वर्षीय अभियांत्रिकी विद्यार्थी कुठून गायब झाला होता. तीन दिवसानंतर त्याचा मृतदेह गावातील एका विहिरीतून मिळाला. प्रथमोपचारानंतर, पोस्टमार्टमने जलसमृद्धी (डौङ्हिंग) मृत्यू असल्याचे स्पष्ट केले. तथापि, प्रारंभिक चौकशीत कुटुंबीयांच्या विधानावरून असे समोर आले की, हा तरुण ऑनलाइन गेम्समध्ये खूप वेळ घालवायचा आणि समाजापासून दूर रहायचा .
या प्रकारानंतर, नाशिकमध्ये हा दुसरा ‘ऑनलाइन गेम व्यसन’-शी संभवत: संबंधित गंभीर प्रकरण म्हणून संबोधला जात आहे. प्रथम घटनाही या संकल्पनेचेच स्वरुप दर्शवत आहेत — या व्यसनामुळे आर्थिक नुकसानीपेक्षा मानसिक आणि भावनिक धोकाही अधिक आहे.
ऑनलाइन गेम व्यसनाचे अनेक प्रकार आणि त्यांची लक्षणे आहेत — दररोज अनेक तास मोबाइलवर गुंतून राहणे, वास्तविक जबाबदाऱ्यांकडे दुर्लक्ष करणे, भावनिक अस्वस्थता इत्यादी . या व्यसनाशी निगडित गंभीर घटकांमध्ये आत्महत्येचे प्रकरणे, कौटुंबिक तणाव, आर्थिक दुर्बलता आणि मानसिक आरोग्य संकट यांचा समावेश होतो .
वैज्ञानिक अभ्यासही दाखवतो की गेमिंग डिसऑर्डरमुळे व्यक्तीमध्ये चिंता, नैराश्य, एकाकीपणा आणि आत्महत्या विचार ही वाढू शकतात. त्यामुळे डिजिटल गेमचे संतुलित आणि जबाबदारीपूर्ण वापर हेच सर्वांसाठी सुरक्षिततेची गुरुकिल्ली ठरते .
उपाय आणि प्रतिबंध:
- घरात गेमिंग सत्रांसाठी मर्यादा निश्चित करा.
- वैकल्पिक उपक्रम जसे खेळ, वाचन, कलाकृती, सामाजिक संपर्क वाढवा.
- पर्यवेक्षण साधने आणि संवाद कुटुंबात खुला ठेवा — मुलांना, जवळच्या प्रियांना त्यांच्या डिजिटल व्यवहाराबद्दल संलग्न ठरवा .
- मानसिक आरोग्य व्यावसायिकांची मदत घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, विशेषतः त्रासदायक वर्तन किंवा विचार दिसू लागल्यास.