सिहोर: भारत देश विविधतेने नटलेला आहे आणि प्रत्येक कोपऱ्यात आपल्याला अनोख्या परंपरा आढळतात. अशाच एक अपूर्व परंपरेचे उदाहरण म्हणजे मध्य प्रदेशातील सिहोर जिल्ह्यातील विशनखेडा गाव. या गावात दूध भरपूर प्रमाणात उपलब्ध आहे, पण त्याची विक्री करण्यावर पूर्णतः बंदी घालण्यात आली आहे.
विशनखेडा गावात कोणालाही दूध विकत घेण्याची गरज भासत नाही. इथे दूध गरजूंना विनामूल्य दिले जाते. कोणताही आर्थिक व्यवहार होत नाही. या परंपरेच्या मुळाशी आहे ‘देवनारायण बाबा’ या संतावर गावकऱ्यांची असलेली श्रद्धा. गावकरी मानतात की, बाबा गावाचे संरक्षण करतात आणि त्यामुळे दूध विकणे म्हणजे त्यांच्या श्रद्धेचा अवमान होतो.
दूध विकल्यास पशू आजाराने मरतो?
गावकऱ्यांमध्ये अशी दृढ समजूत आहे की, जो कोणी दूध विकण्याचा प्रयत्न करतो, त्याचे जनावर आजारी पडते किंवा त्याचे आर्थिक नुकसान होते. यामुळे गावात कोणीही दूध विकत नाही. याशिवाय गावात दारू व मांसाहारालाही सक्त मनाई आहे.
परंपरेचा प्रभाव आणि ग्रामीण समाज
ही परंपरा पूर्वी काहींनी मोडण्याचा प्रयत्न केला होता, पण त्यांना नुकसान सहन करावे लागले. त्यामुळे आता गावातील सुमारे 100 टक्के लोक दूध विकत नाहीत, उलट गरजूंना मोफत दूध देण्यासाठी गायींची आणि म्हशींची देखभाल करतात. ही परंपरा गावात श्रद्धेने, स्नेहाने आणि सामाजिक जबाबदारीने पाळली जाते.
निष्कर्ष:
विशनखेडा हे गाव आपल्या अनोख्या परंपरेसाठी आज संपूर्ण देशाचे लक्ष वेधून घेत आहे. अशा प्रथा ग्रामीण संस्कृतीतील एक वेगळा अध्याय उघडतात. या गावाची ही परंपरा आपल्याला ‘माणूसकीपेक्षा मोठं काही नाही’ हेच शिकवते.
Categories:
Tags:
Slug:
Excerpt:
टीप: हा लेख पूर्णपणे ओरिजिनल, कॉपीराईट फ्री आणि SEO सुसंगत आहे. Google Discover साठी योग्य कीवर्ड्स वापरले गेले आहेत.