सारांशाची सुरुवात
जगातील एकेकाळचा सर्वात मोठा हिमखंड ‘A23a’ — जो रोड आयलँडइतकाच प्रचंड होता — मे महिन्यापासून आतापर्यंत सुमारे ८०% वितळून गेला आहे. सध्या हा हिमखंड आकाराने फक्त एक पंचमांश इतका उरला आहे. आता या ‘मेगाबर्ग’वर कोण सर्वात मोठा आहे, हे बदलले आहे.
इतिहासाचा तर्क
A23a हिमखंड १९८६ मध्ये अंटार्क्टिकाच्या Filchner–Ronne Ice Shelf पासून फुटला आणि लगेच Weddell समुद्रामध्ये अडकला. तब्बल ३० वर्ष तो तिथेच जमीन स्पर्श करून स्थिर अवस्थेत होता .
२०२० मध्ये तो अखेर मुक्त झाला आणि पुढे निघाला. पण दक्षिण जॉर्जिया बेटाजवळ तो घड्याळाच्या विरोधाभासी दिशेने फिरणाऱ्या प्रवाहात अडकला, ज्यामुळे वेगाने वितळण्यास सुरुवात झाली .
वैज्ञानिकांची दृष्टी
ब्रिटिश अंटार्क्टिक सर्व्हे (BAS) मधील शास्त्रज्ञ अँड्र्यू मेइजर्स यांनी CNN ला सांगितले की, A23a चे क्षेत्रफळ जानेवारी २०२५ मध्ये १,४१८ चौरस मैल (३,६७२ चौ.किमी.) इतके होते, आता ते ६५६ चौरस मैल (१,७०० चौ.किमी.) इतके कमी झाले आहे — म्हणजे सुमारे ८०% घट .
याचा अर्थ असा की, या आठ महिन्यांत हा हिमखंड त्याच्या मूळ आकाराच्या फक्त एक पंचमांश इतका शिल्लक राहिला आहे .
नवीन क्रमवारी व भवितव्य (New Ranking & What’s Next)
A23a आता जगातील सगळ्यात मोठा हिमखंड नाही राहिला — ही मान्यता आता D15a हिमखंडाला मिळाली आहे .
शास्त्रज्ञांचा अंदाज आहे की हा हिमखंड पुढील काही आठवड्यांत आणखी तुकडे होईल आणि नोव्हेंबर २०२५ पर्यंत तो पूर्णपणे भंगणार आहे. काहींकडे त्याचा पतन “आइस Avalanche” प्रमाणे होऊ शकतो अशी शक्यता मांडली जात आहे .
वैश्वीकरणाचा अर्थ (Global Significance)
हिमखंड जरी समुद्रात मुक्त तैरत असेल तरी, त्याचे वितळणं थेट समुद्रपातळी वाढवून दूरगामी परिणाम करू शकतं — खासकरून, तो एखाद्या मितीत तुकड्यांमध्ये विभागला जाऊन ज्या क्षेत्रात वितळतो, तेथील जलवायू व जीवांची अवस्था प्रभावित होऊ शकते .