भारत सरकारने रस्ते सुरक्षेसाठी हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट (HSRP Number Plate) बंधनकारक केली आहे. ही प्लेट बनावट नंबर प्लेट्स रोखण्यासाठी आणि वाहन चोरीस प्रतिबंध करण्यासाठी उपयुक्त आहे. पण नेमकं कोणाला ही प्लेट लावणं आवश्यक आहे आणि कोणत्या वाहनांना आधीपासूनच ही सुविधा उपलब्ध आहे, हे जाणून घेणं महत्त्वाचं आहे.
कोणासाठी HSRP नंबर प्लेट बंधनकारक?
- जुनी वाहने (१ एप्रिल २०१९ पूर्वी नोंदणी झालेली):
सर्व प्रकारच्या वाहनांना – मोटरसायकल, स्कूटर, कार, ट्रक, ऑटो-रिक्शा आणि खाजगी वाहने – HSRP नंबर प्लेट बसवणे बंधनकारक आहे. - नवीन वाहने (१ एप्रिल २०१९ नंतर नोंदणी झालेली):
या वाहनांमध्ये HSRP आधीपासूनच बसवलेली असल्यामुळे नवीन प्लेट घेण्याची गरज नाही.
HSRP नंबर प्लेट न लावल्यास दंड
जुन्या वाहनधारकांनी HSRP नंबर प्लेट बसवली नाही, तर त्यांना ₹5000 ते ₹10000 पर्यंत दंड होऊ शकतो. शिवाय, कायदेशीर कारवाईलाही सामोरे जावे लागू शकते. त्यामुळे वाहनधारकांनी लवकरात लवकर ही प्रक्रिया पूर्ण करावी.
महाराष्ट्रात HSRP नंबर प्लेटचा खर्च
महाराष्ट्रात HSRP नंबर प्लेटचे दर वाहनाच्या प्रकारानुसार ठरवले आहेत:
- दुचाकी (मोटरसायकल, स्कूटर): ₹531
- तीन चाकी (ऑटो-रिक्शा): ₹590
- चारचाकी आणि मोठी वाहने (कार, ट्रक): ₹879
(वरील सर्व दरांमध्ये GST समाविष्ट आहे)
HSRP नंबर प्लेट का आवश्यक?
- चोरी झाल्यास वाहन शोधण्यात सुलभता
- बनावट नंबर प्लेट्सचा वापर रोखणे
- वाहतुकीतील पारदर्शकता आणि सुरक्षितता
- सरकारच्या रेकॉर्डमध्ये अचूक नोंद
निष्कर्ष
ज्यांची वाहने १ एप्रिल २०१९ पूर्वी खरेदी केलेली आहेत, त्यांनी त्वरित HSRP नंबर प्लेट बसवणे गरजेचे आहे. कारण ही केवळ कायदेशीर अट नसून रस्ते सुरक्षेसाठी महत्त्वाचा उपाय आहे. नवीन वाहनधारकांना मात्र चिंता करण्याची गरज नाही, कारण त्यांना आधीपासूनच ही सुविधा मिळालेली असते.