एलन मस्कच्या स्टारलिंकला भारतात परवाना – डिजिटल क्रांतीसाठी नवा अध्याय

भारत सरकारने एलन मस्क यांच्या Starlink उपग्रह इंटरनेट सेवा कंपनीला भारतात सेवा सुरू करण्यासाठी अखेर परवाना दिला आहे. यामुळे देशातील डोंगराळ व दूरदूरच्या भागातही आता हाय-स्पीड इंटरनेट सेवा सहजपणे उपलब्ध होणार आहे. ही सेवा भारतात उपलब्ध होण्यासाठी इंटिग्रेटेड लायसन्स (Integrated License) देण्यात आली असून याची अधिकृत घोषणा केंद्रीय दूरसंचार मंत्री ज्योतिरादित्य सिंधिया यांनी केली.

उपग्रह आधारित इंटरनेटची सुरुवात

स्टारलिंक ही स्पेसएक्सची उपकंपनी असून ती Low Earth Orbit (LEO) मध्ये हजारो छोटे उपग्रह तैनात करून जागतिक स्तरावर हाय-स्पीड इंटरनेट सेवा पुरवते. पारंपरिक सॅटेलाईट इंटरनेटमध्ये उच्च लेटन्सी आणि कमी स्पीड असतो, तर स्टारलिंकच्या प्रणालीमुळे हे दोन्ही मुद्दे दूर होतात. व्हिडीओ कॉलिंग, ऑनलाइन गेमिंग आणि स्ट्रीमिंगसाठी ही सेवा आदर्श ठरणार आहे.

ग्रामीण भारतासाठी क्रांतिकारक टप्पा

भारताच्या डोंगराळ आणि दुर्गम भागांमध्ये फायबर ऑप्टिक नेटवर्क पोहोचवणे फार कठीण होते. त्यामुळे तेथील नागरिक इंटरनेटपासून दूर होते. पण स्टारलिंकमुळे आता थेट उपग्रहांद्वारे या भागांमध्ये देखील हाय-स्पीड इंटरनेट सहज मिळणार आहे. हे शिक्षण, आरोग्य, कृषी आणि स्थानिक व्यवसायांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरणार आहे.

स्पर्धेची नवी सुरुवात

स्टारलिंकच्या भारतातील प्रवेशामुळे युटेलसॅट वनवेब (Eutelsat OneWeb) आणि जिओ एसईएस (Jio SES) यांच्यात अधिक चुरस निर्माण होणार आहे. त्यामुळे उपग्रह इंटरनेट क्षेत्रात भारतात नव्या स्पर्धेची सुरुवात होणार असून, याचा फायदा थेट ग्राहकांपर्यंत पोहोचणार आहे.

भारताचे ‘डिजिटल इंडिया’ स्वप्न अधिक वेगाने साकार

दूरसंचार मंत्रालयाने स्पष्ट केले आहे की स्टारलिंकला सेवा सुरू करताना आवश्यक स्पेक्ट्रम वाटप व गेटवे उभारणीसाठी धोरणात्मक रूपरेषा तयार करण्यात आली आहे. त्यामुळे कोणतीही अडचण न येता ही सेवा लवकरात लवकर कार्यान्वित होईल. हे केवळ एक व्यावसायिक निर्णय नसून, भारताच्या डिजिटल भविष्याचा मोठा टप्पा आहे.

आकडेवारीनुसार प्रगती

• देशात सध्या ११.२ अब्ज टेलिफोन कनेक्शन आहेत.
• इंटरनेट वापरणाऱ्यांची संख्या २६६ टक्क्यांनी वाढून ७५ कोटींवर पोहोचली आहे.

निष्कर्ष

स्टारलिंकच्या माध्यमातून भारतातील डिजिटल दरी भरून काढण्यासाठी मोठा पाऊल उचलण्यात आले आहे. हे पाऊल शिक्षण, आरोग्य, सरकारी सेवा, ई-कॉमर्स यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये लक्षणीय बदल घडवून आणणार आहे. डिजिटल इंडियाचे स्वप्न आता अधिक वेगाने साकार होणार, याकडे हे पाऊल निश्चितच मार्ग दाखवते.