आजच्या डिजिटल युगात अनेक सरकारी सेवा ऑनलाइन उपलब्ध झाल्या आहेत. त्यामध्ये जन्म प्रमाणपत्र (Birth Certificate) ही अत्यंत महत्त्वाची सेवा आता मोबाईलवर सहज मिळते. पूर्वी जन्म दाखला मिळवण्यासाठी ग्रामपंचायत, नगरपरिषद किंवा महापालिकेत तासन्‌तास रांगा लावाव्या लागत होत्या. मात्र आता तुम्ही घरबसल्या केवळ एका मिनिटात ऑनलाइन जन्म दाखला डाउनलोड करू शकता.
जन्म दाखला का आवश्यक आहे?
जन्म प्रमाणपत्र हे व्यक्तीच्या ओळखीचं आणि नागरिकत्व सिद्ध करणारे सर्वात महत्त्वाचे सरकारी कागदपत्र आहे. याचा उपयोग खालील ठिकाणी होतो –
- शाळा व महाविद्यालयात प्रवेशासाठी
- पासपोर्ट आणि व्हिसा प्रक्रियेसाठी
- शासकीय योजना व लाभ घेण्यासाठी
- ओळखपत्र आणि विविध सरकारी कागदपत्रांसाठी
मोबाईलवर Birth Certificate काढण्यासाठी आवश्यक माहिती
जन्म प्रमाणपत्र डाउनलोड करण्यासाठी काही मूलभूत माहिती लागते –
- जन्म तारीख
- जन्मस्थान (गाव / शहर)
- आई किंवा वडिलांचे पूर्ण नाव
- आधार क्रमांक (काही वेळा आवश्यक)
मोबाईलवरून Birth Certificate काढण्याची प्रक्रिया
- मोबाईलवर इंटरनेट सुरू करून https://crsorgi.gov.in या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या.
- नोंदणी (Registration) करा किंवा आधी खाते असेल तर लॉगिन करा.
- “Birth Certificate” किंवा “जन्म दाखला” हा पर्याय निवडा.
- जन्म तारीख, गाव/शहर व पालकांची माहिती टाकून शोधा.
- तुमचे रेकॉर्ड दिसल्यानंतर “Download / Print” वर क्लिक करा.
- जन्म दाखला PDF स्वरूपात मोबाईलवर डाउनलोड करा.
अर्जाची स्थिती कशी तपासावी?
“Application Status” या पर्यायावर जाऊन Application ID किंवा Reference Number टाकल्यास तुमचा जन्म दाखला कोणत्या टप्प्यात आहे ते समजू शकते.
ग्रामीण व शहरी भागातील सुविधा
- ग्रामीण भागात CSC (कॉमन सर्व्हिस सेंटर) मधून जन्म दाखला मिळवता येतो.
- शहरी भागात महापालिका किंवा नगरपरिषद पोर्टलवरून थेट प्रमाणपत्र डाउनलोड करता येते.
निष्कर्ष
मोबाईलवरून जन्म दाखला मिळवण्याची प्रक्रिया अगदी सोपी आहे. इंटरनेटसह मोबाईल आणि काही मूलभूत माहिती इतकीच आवश्यकता असते. शाळा, नोकरी, शासकीय योजना किंवा पासपोर्टसाठी जन्म प्रमाणपत्र आवश्यक असल्यामुळे फक्त एका मिनिटात ऑनलाइन जन्म दाखला मिळवणे नागरिकांसाठी मोठा दिलासा आहे.