आंध्र प्रदेश: आंध्र प्रदेशातील एक निवृत्त प्राध्यापक WhatsApp वरून झालेल्या बनावट गुंतवणूक योजनेच्या जाळ्यात अडकून सुमारे ₹2 कोटी गमावले. हा प्रकार अत्यंत प्रगल्भ आणि विश्वासार्ह वाटणाऱ्या फसवणुकीद्वारे पार पडला असून, त्यामागे सायबर गुन्हेगारांचा मोठा जाळा असल्याचा संशय आहे.
फसवणूक कशी घडली?
JIPMER (जवाहरलाल इन्स्टिट्यूट ऑफ पोस्टग्रॅज्युएट मेडिकल एज्युकेशन अँड रिसर्च) चे माजी संचालक डॉ. एम. बॅटमॅनबाने मुनिस्वामी यांना 18 जून 2025 रोजी “H-10 Nuvama Health Group” नावाच्या WhatsApp गटात सामील केले गेले. हा गट ‘नुवामा वेल्थ मॅनेजमेंट’ या प्रसिद्ध गुंतवणूक कंपनीशी संबंधित असल्याचे भासवत होता.
लवकरच ‘कंगना’ नावाच्या एका महिलेने त्यांना वैयक्तिकरित्या संपर्क करून तिला नुवामाची अधिकृत प्रतिनिधी असल्याचे सांगितले. तिने एक वेबसाइट शेअर केली जी मूळ नुवामा वेबसाइटची हुबेहूब नक्कल होती आणि फायदेशीर गुंतवणुकीचे आमिष दाखवले.
थोडा नफा, मोठा तोटा
प्रारंभी, डॉ. मुनिस्वामी यांनी ₹10,000 गुंतवले आणि लगेचच ₹13,000 परत मिळाल्याचे दाखवण्यात आले. यामुळे त्यांचा आत्मविश्वास वाढला आणि त्यांनी टप्प्याटप्प्याने एकूण ₹1.9 कोटी गुंतवले. वेबसाइटवर त्यांचे ‘बॅलन्स’ ₹35 कोटीपर्यंत पोहोचलेले दाखवण्यात आले.
जेव्हा त्यांनी ₹5 कोटी परत मागण्याचा प्रयत्न केला, तेव्हा त्यांच्याकडून “प्रोसेसिंग फी” म्हणून प्रथम ₹32 लाख आणि नंतर सवलतीनंतर ₹7.9 लाख मागण्यात आले. पैसे भरल्यानंतरही काहीच परत मिळाले नाही.
यानंतर “आशीष केहैर” नावाचा दुसरा व्यक्ती नुवामाचा वरिष्ठ अधिकारी असल्याचे भासवून संपर्कात आला, मात्र अखेरीस संवाद बंद झाला आणि त्यांना फसवणूक झाल्याची जाणीव झाली.
कायदेशीर कारवाई
डॉ. मुनिस्वामी यांनी CBI कडे तक्रार दाखल केली आहे. सायबर गुन्हे शाखा या प्रकरणाचा तपास करत असून, यामागे आंतरराज्यीय गुन्हेगारी टोळी असण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
फसवणुकीचे तंत्र
- ब्रँडवरचा विश्वास: पीडित आधीच नुवामामध्ये गुंतवणूक करत असल्यामुळे गट आणि वेबसाइट विश्वसनीय वाटली.
- वास्तविक परतावा: सुरुवातीला थोडा नफा दाखवून विश्वास संपादन करण्यात आला.
- प्रोफेशनल वेबसाइट: बनावट वेबसाइटवर प्रत्यक्ष गुंतवणुकीसारखे डॅशबोर्ड व रिअल टाइम माहिती दाखवण्यात आली.
- सोशल इंजिनीअरिंग: गोड बोलून, बनावट नावं आणि व्यावसायिक संवाद वापरून मन जिंकण्यात आलं.
WhatsApp व सोशल मीडियावरील गुंतवणूक फसवणुका वाढल्या
विशेषज्ञ सांगतात की WhatsApp, Telegram आणि Instagram सारख्या प्लॅटफॉर्मवरून फसवणूक करणाऱ्या गुंतवणूक योजना सध्या प्रचंड वाढल्या आहेत. थोड्याशा सुरुवातीच्या परताव्यानंतर मोठ्या रकमा लाटून घेतल्या जातात.
स्वतःला कसे सुरक्षित ठेवाल?
- गटाची सत्यता तपासा: अधिकृत गुंतवणूक संस्थाच तुम्हाला संपर्क करेल, अनोळखी गटांपासून सावध राहा.
- वैयक्तिक माहिती शेअर करू नका: OTP, पॅन, बँक डिटेल्स यांचे कोणाशीही शेअर करू नका.
- वेगाने नफा मिळण्याच्या आमिषाला बळी पडू नका: अशा योजना बहुतांश वेळा फसवणूक असतात.
- फक्त अधिकृत वेबसाइट/अ‍ॅप वापरा: गुंतवणूक करताना कंपनीच्या मूळ स्त्रोतावरूनच व्यवहार करा.
- शंका आली की त्वरित तक्रार करा: cybercrime.gov.in या संकेतस्थळावर तक्रार नोंदवा.
निष्कर्ष
ही घटना दाखवते की सायबर फसवणूक करणारे आता अधिक चतुर आणि तंत्रज्ञानी झाले आहेत. शिक्षित लोकही अशा प्रकारांना बळी पडू शकतात. त्यामुळे गुंतवणूक करताना दक्षता, तपासणी आणि शंका घेतल्याशिवाय कोणतीही कारवाई करू नका.