सोशल मीडियावर सध्या आधार कार्डबाबत एक सर्क्युलर मोठ्या प्रमाणावर पसरवला जात आहे. या व्हायरल पोस्टनुसार, १५ ऑगस्ट २०२५ पासून आधार कार्डावर पुढील बदल लागू होणार आहेत:
- १८ वर्षावरील व्यक्तींच्या आधार कार्डावर वडील किंवा पतीचे नाव नमुद केले जाणार नाही.
- आधार कार्डावर आता फक्त पत्ता आणि जन्मवर्ष (“Year of Birth”) एवढेच नमूद केले जाईल; जन्म दिनांक (Day) आणि महिना (Month) हा भाग आधार कार्डवर दिसणार नाही.
- गोपनीयता (Privacy) आणि डेटा सुरक्षा (Data Security) सुनिश्चित करण्यासाठी हे बदल करण्यात येणार आहेत.
परंतु या दाव्यांमध्ये किती तथ्य आहे? याची तपासणी करण्यात आली आहे आणि खाली त्याचे निष्कर्ष सादर करत आहोत.
व्हायरल क्लेमची सत्यता
- Alt News आणि अतिशय विश्वसनीय तथ्य‑तपासण्या यांनी शोध घेतला असता, अशा कोणत्याही नव्या नियमांची अधिकृत घोषणा UIDAI (Unique Identification Authority of India) किंवा भारत सरकारने केलेली आढळली नाही.
- UIDAI च्या अधिकृत संकेतस्थळावर किंवा त्यांच्या सोशल मीडिया चॅनेल्सवर (ट्विटर, फेसबुक, इन्स्टाग्राम) अशा प्रकारचा एखादा प्रसिद्धीपत्रक (circular) प्रकाशित झालेला नाही.
- त्याचबरोबर, ज्या युट्यूब चॅनेल्स, वेबसाइट्स आणि सोशल मीडिया पोस्ट्सने हे बदल प्रसारित केले आहेत, त्यात विश्र्वसनीयता नसल्याचे आढळले आहे. काही विहित तंत्रज्ञान‑विषयक ब्लॉग्स/व्हिडिओजने हा विषय “क्लिकबेइट” स्वरूपात वापरला आहे.
प्रयोजन आणि संभाव्य धोके
या प्रकारच्या अफवांनी अनेक समस्या निर्माण होऊ शकतात:
- लोकांमध्ये गैरसमज वाढवतात, विशेषतः ज्यांना आधारच्या अधिकृत नियमांविषयी माहिती कमी आहे.
- आधार प्रक्रियेवरील विश्वास कमी होऊ शकतो, जे एक महत्त्वाचा सरकारी दस्तऐवज आहे.
- व्यक्तींची गोपनीयता किंवा सुरक्षा खटकेलेली दिसू शकते, जरी वास्तविक बदल झाले नसले तरी.
काय करावे?
जर तुम्हाला असे काही सर्क्युलर, मेसेजेस किंवा सोशल मीडिया पोस्ट्स क्लिक कराव्या लागतील, तर खालीलप्रमाणे तपासा:
- UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइट वर शोधा.
- सरकारी सरकारच्या / नोंदणीकृत माध्यमांवरून (official press release) माहिती मिळवा.
- सोशल मीडिया पोस्ट्सची तारीख, स्रोत आणि लेखक काळजीपूर्वक पाहा.
- झटपट शेअर करण्याऐवजी सत्यता तपासून घ्या.
निष्कर्ष
सध्या व्हायरल असलेल्या “आधार कार्डवर वडील/पतीचे नाव नाही”, “जन्मदिन/महिना नाही दाखवले जातील” अशा सर्क्युलरमागचे दावा तथ्यांवर आधारित नाहीत. UIDAI कडून किंवा कोणत्याही अधिकृत सूत्रांनी असे कोणतेही बदल घोषित केलेले नाहीत. त्यामुळे नागरिकांनी अशा अफवा पिळवळू नयेत, आणि अधिकृत माहितीचा अवलंब करावा.