मुंबई — मुंबई शहर आणि उपनगरात पुनर्विकास प्रकल्पांना गती आली असून, २०२० पासून विविध गृह‑निर्माण संस्थांनी करण्यात आलेल्या करारांद्वारे २०३० पर्यंत ४४,२७७ नवीन घरे बांधली जाणार आहेत. ह्या सर्व प्रकल्पांची एकूण किंमत सुमारे ₹९४१ अब्ज इतकी आहे.
पुनर्विकासाची सद्यस्थिती आणि संवर्धन
- २०२० पासून आतापर्यंत ९१० गृह‑निर्माण संस्था पुनर्विकास करारात सहभागी झाल्या आहेत.
- या करारांतून ३२६.८ एकर जमिनी पुनर्विकासासाठी खुल्या करण्यात आल्या आहेत.
वांद्रे ते बोरिवली: पुनर्विकासाचा केंद्रभाग
पश्चिम उपनगरातील वांद्रे ते बोरिवली या भागात सर्वाधिक पुनर्विकास प्रकल्प राबवले जात आहेत:
- या भागातच ३२,३५४ नवीन घरे तयार होणार आहेत.
- हे प्रकल्प अनेक जुन्या इमारतींच्या जागी निर्माण होत आहेत, या भागातील लोकसंख्येत वाढ झाल्याने घरांची गरजही मोठ्या प्रमाणावर आहे.
इतर भागातील प्रकल्प
- दक्षिण मुंबईमध्ये फक्त ४१६ नवीन घरांची निर्मिती होणार आहे; एकूण किंमत सुमारे ₹३० अब्ज इतकी.
- मुंबईतील इतर भागात सुमारे ११,५०७ घरे तयार होतील, ज्याची किंमत सुमारे ₹३३४ अब्ज इतकी असेल.
आर्थिक परिणाम आणि शासनाचा आर्थिक लाभ
- विक्री‑घटकातील या नवीन घरांच्या विक्रीतून राज्य शासनाला मुद्रांक शुल्क स्वरूपात सुमारे ₹७,८३० कोटी प्राप्त होतील.
- तसेच वस्तू व सेवा कर (GST) स्वरूपात सुमारे ₹६,५२५ कोटी इतकी रक्कम जमा होण्याची अपेक्षा आहे.
उपसंहार
मुंबईतील पुनर्विकास प्रकल्प हे मुख्यत्वेकरून पश्चिम उपनगरात केंद्रित असून येथील घरे व जागा नव्याने विकसित करण्याचा मोठा मोहिम आहे. २०३० पर्यंत हे प्रकल्प पूर्ण झाल्यानंतर अनेक रहिवाशांना नवे, सुरक्षित आणि आधुनिक वास्तव्य उपलब्ध होईल. तथापि, इमारतींच्या पुनर्विकासात गुणवत्ता, सार्वजनिक सुविधांचा दर्जा आणि स्थानिक सुविधा यांचा समावेश होणे आवश्यक आहे, तेव्हा हे प्रकल्प यशस्वी ठरतील.