पुणे/विंदा — भारतात कुस्तीला केवळ एक खेळ नव्हे तर संस्कृती म्हणतात. पण एसोट सध्याच्या घडामोडींनी या परंपरेला धक्का बसेल अशी चिन्हे दिसत आहेत. संघटनांमधील मतभेद, राजकीय हस्तक्षेप, आणि श्रेयवाटपामुळे आता “महाराष्ट्र केसरी” ही दर्जेदार स्पर्धा गोंधळात न पडावी, यासाठी उपोषणाचा मार्ग पत्करण्याची तयारी करण्यात आली आहे.
डबल महाराष्ट्र केसरी पै. चंद्रहार पाटील यांच्या मते, राज्यात काही वर्षांपासून महाराष्ट्र केसरीचं नाव उपयोगी पडत नाही कारण अनेक स्पर्धा होतात — अंदाजे तीन ते चार— ज्यामुळे एकमेव, अधिकृत आणि सार्वभौमिक महाराष्ट्र केसरी कोण, हे ठरवणं अवघड होतं आहे.
१९६० पासून महाराष्ट्र केसरी स्पर्धा राज्यातील सर्वोच्च मानाच्या स्पर्धांपैकी एक होती, पण सध्याच्या परिस्थितीत हे नाव आणि दर्जा दोन्ही धोक्यात आहेत. स्पर्धांच्या संख्येचा वाढ होणे, निवडणुकीचा काळ, आणि स्पर्धा पुढे ढकलणे — हे सर्व घटक एकत्र येऊन स्पर्धेचा विश्वासपात्रपणा कमी करत आहेत. उदाहरणार्थ, २०२४ मध्ये निवडणुकीमुळे स्पर्धा पुढे ढकलण्यात आली होती, आणि २०२५ मध्ये तर दोन स्पर्धा झाल्या आहेत तसेच नोव्हेंबरमध्ये आणखी दोन स्पर्धा होणार आहेत.
या पार्श्वभूमीवर पाटील यांनी सांगितले आहे की “वर्षात एकच महाराष्ट्र केसरी स्पर्धा झाल्याशिवाय नाही” — ही मागणी मंजूर न झाल्यास लवकरच मुंबईचं आझाद मैदान हे ठिकाण घेऊन उपोशन आंदोलन करण्यात येणार आहे.
पात्र संघटनांना विरोध नव्हे, पण निर्णयाचे एक नियमनावंत आणि सर्वांच्या सामर्थ्यानुसार मान्य स्वरूप असणे गरजेचे आहे. राज्य सरकार, कुस्ती संघटना, आणि राजकीय नेत्यांनी याबाबत त्वरित संघितपणे तोडगा काढावा, अशी अपेक्षा आहे.
या आंदोलनाच्या निमित्ताने महाराष्ट्र केसरीच्या दर्जाचे, नावाचे आणि प्रतिष्ठेचे संरक्षण हेच मुख्य ध्येय आहे. एका विश्वासार्ह, पारदर्शक, आणि सर्वसमावेशक “महाराष्ट्र केसरी” स्पर्धेची रचना केली गेली पाहिजे, ज्यात पैलवानींच्या मेहनतीला न्याय होईल, आणि समाज व चाहत्यांमध्ये या स्पर्धेचा आदर टिकून राहील.