परिचय
30 ऑगस्ट 2025 रोजी दिल्ली येथे झालेल्या संरक्षण परिषदेत केंद्रीय संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांनी देशाच्या स्वावलंबनाचा आणि सुरक्षिततेचा दृढ विश्वास व्यक्त केला. “जग जितका दबाव आणेल, भारत तितकाच मजबूत होईल,” असे त्यांनी ठामपणे म्हटले.
भारत कोणताही देश शत्रू मानत नाही…
परंतु, “शेतकरी, लघु उद्योजक आणि सामान्य नागरिकांचे कल्याण हे आपल्या सर्वोच्च प्राथमिकता आहे,” असे राजनाथ सिंह यांनी स्पष्ट केले. भारत कोणतीही तडजोड करत नाही, असेही त्यांनी नमूद केले.
संरक्षणात स्वावलंबन – ‘पर्याय’ नव्हे, तर ‘आवश्यकता’
जगातच्या युद्धकाळात आणि साथी, दहशतवाद, क्षेत्रीय संघर्षाच्या परिस्थितीत संरक्षणात आत्मनिर्भरता हे फक्त एक पर्याय नाही तर देशाच्या उन्नतीसाठी अनिवार्य आहे, असे त्यांनी सांगितले.
भू‑राजकीय बदल आणि धोरणात्मक स्वायत्तता
भू‑राजकीय बदलांनी दाखवून दिले की परकीय निर्भरतेवर राहणे आता पर्याय नाही. फक्त स्वावलंबी भारतच धोरणात्मक स्वायत्ततेचे रक्षण करू शकतो – या विचारावर आधारित त्यांनी स्वावलंबनाचे महत्त्व अधोरेखित केले.
ऑपरेशन सिंदूर – वर्षानुवर्षांच्या तयारीचा परिणाम
ऑपरेशन सिंदूरमुळे स्वदेशी उपकरणांवर आधारित हल्ल्याच्या यशामुळे भारताची वाढती शैली आत्मनिर्भरता स्पष्ट होते. “वर्षानुवर्षेच्या धोरणात्मक आणि संरक्षण तयारीने हे अभियाना सक्षम आणि निर्णायक झाले,” असे त्यांनी सांगितले.
स्वदेशी शस्त्रास्त्र, जहाजे, निर्यात – स्वावलंबनाचा परिपाक
- सर्व युद्धनौका आता भारतातच बनत आहेत.
- INS हिमगिरी आणि INS उदयगिरी या जहाजांनी हिंद महासागरातील सामर्थ्य वाढविलं आहे.
- संरक्षण क्षेत्रातील निर्यात ₹21,000 करोडांपेक्षा अधिक झाली आहे; पूर्वीच्या काही दशकांपेक्षा यामध्ये लक्षणीय वाढ दिसते.
- 3,000 पेक्षा अधिक वस्तू, जे पूर्वी परदेशातून आयात होत्या, आता स्वदेशी निर्मितीला प्रवृत्त झाल्या आहेत.
- संरक्षण उत्पादनाच्या क्षेत्रात आता खाजगी क्षेत्र आणि स्टार्ट‑अप्सचीही निर्णायक सहभाग आहे.
निष्कर्ष
राजनाथ सिंह यांचे विधान हे केवळ आत्मविश्वासाचे नाही, तर स्वावलंबनाच्या दृढ प्रवृत्तीचे प्रतिबिंब आहे. “भारतीय सुरक्षा, आत्मनिर्भरता व संपूर्ण राष्ट्राची गरज एकत्र येऊनच भारत जागतिक दबावांना तोंड देऊ शकतो,” असा त्यांच्या विचारांचा संदेश आहे. हे वास्तवातही हरवणे अशक्य मानावा, कारण संरक्षणात आत्मनिर्भरता हे भविष्यातील प्रत्येक संस्कृती, तंत्रज्ञान आणि निकड आधारित राष्ट्राच्या सुरक्षिततेचे मूलाधार आहे.