परिचय
केंद्रीय ग्राहक संरक्षण प्राधिकरणाने (CCPA) Rapido या राइड‑हेलिंग प्लॅटफॉर्मला दिशाभूल करणाऱ्या जाहिरातींसाठी ₹10 लाख दंड ठोठावला आहे. “Guaranteed Auto” आणि “Auto in 5 min or get ₹50” या त्याच्या जाहिरातींमुळे ग्राहकांना चुकीचा संदेश देण्यात आला, अशी CCPA च्या अधिकाऱ्यांची निष्कर्ष आहे.
दिशाभूल का ठरवली?
- “₹50” परत मिळेल असा दावा ग्राहकांना आकर्षित करण्यासाठी होता, पण प्रत्यक्षात ₹5 इतके Rapido Coins देण्यात आले; तेही फक्त सात दिवसांसाठी वैध होते आणि तत्काळ च पुढील प्रवासासाठीच वापरता येत होती .
- मूळ जाहिरातीतील प्रतिज्ञा मोठ्या फॉन्टमध्ये होती, परंतु महत्त्वाचे नियम (जसे की “up to ₹50”, “T&C apply”) लहान किंवा अस्पष्ट पद्धतीने दिले गेले. यामुळे ग्राहक चुकीचा आभास घेऊ शकले.
- तसेच “गॅरंटीड ऑटो” ची हमी Rapido ने दिली नाही, तर ती फक्त स्वतंत्र ड्रायव्हरांद्वारे दिली जात असल्याचे लहान टेक्स्टमध्ये होत होते. हे स्पष्टपणे जाहिरातीत नमूद केले नव्हते.
जाहिरात किती काळ चालत होत्या?
या जाहिराती 548 दिवस (सुमारे 1.5 वर्षे) चालल्या आणि 120 पेक्षा जास्त शहरांमध्ये, एकाहून अधिक भाषात प्रसारित झाल्या.
तक्रारींचा आढावा
- जून 2024 ते जुलै 2025 दरम्यान ग्राहकांकडून 1,200 पेक्षा अधिक तक्रारी प्राप्त झाल्या, ज्यापैकी अर्ध्या पेक्षा जास्त आजही न निराकरण झाल्या होत्या .
- तक्राऱ्यांमध्ये अतिभरण (overcharging), रिफंड न मिळणे, ड्रायव्हर वर्तनाशी संबंधित समस्या, तसेच कॅशबॅक न मिळणे यांचा समावेश होता .
CCPA चे निर्देश आणि आदेश
- तातडीने जाहिराती बंद करा
- प्रभावित ग्राहकांना प्रत्यक्ष ₹50 परत द्या, कोणतेही अटी नाहीत, रद्द नाही, थांबवून नाही, थट्टा नाही
- ** ₹10 लाख दंड** आकारला
- 15 दिवसांच्या आत अनुपालन रिपोर्ट सादर करा
परिणामी धडा आणि महत्त्व
- मोठ्या जाहिरातींच्या घोषणांमध्ये ग्राहकांचे विश्वास प्राप्त करण्यासाठी विविध तत्त्वांमध्ये अस्पष्टता नेहमीत असते. CCPA च्या या कारवाईने ग्राहकांचे संरक्षण सुनिश्चित करण्यासाठी धोरणात्मक संदेश दिला आहे.
- कंपनीला जाहिरातीतील अटी, मर्यादा, डिस्क्लेमर्स इतके स्पष्ट आणि समजण्यास सोपे करणे गरजेचे आहे.
- भविष्यात अशा प्रकारच्या डिजिटल आणि ऑफलाइन जाहिरातींसाठी स्पष्ट नियम, उच्च टंक, असेच स्पष्ट अटी लागू असणे हे प्रभावी नियंत्रण आहे.