98.31% ₹2000 नोटा बँकिंग सिस्टीममध्ये परतल्या; फक्त ₹6,017 कोटींच्या नोटा चलनात, आता फक्त…
₹2000 नोटा बंदी अंतिम टप्प्यात – RBI ची मोठी अपडेट
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) 19 मे 2023 रोजी 2000 रुपयांच्या नोटा चलनातून हळूहळू मागे घेण्याचा निर्णय घेतला होता. या निर्णयाच्या जवळपास सव्वा वर्षानंतर आता केवळ ₹6,017 कोटींच्या नोटा चलनात राहिल्या असून, उर्वरित 98.31% नोटा बँकिंग सिस्टीममध्ये परत आल्या आहेत.
2000 रुपयांच्या नोटा आता कुठे बदलता येतील?
9 ऑक्टोबर 2023 नंतर सर्व बँकांनी 2000 रुपयांच्या नोटा स्वीकारणं बंद केलं आहे. त्यामुळे आता या नोटा फक्त RBI च्या 19 इश्यू ऑफिसेसमध्येच बदलता किंवा खात्यात जमा करता येतील.
RBI इश्यू ऑफिसेस खालील शहरांमध्ये आहेत:
अहमदाबाद, बेंगळुरू, बेलापूर, भोपाळ, भुवनेश्वर, चंदीगड, चेन्नई, गुवाहाटी, हैदराबाद, जयपूर, जम्मू, कानपूर, कोलकाता, लखनऊ, मुंबई, नागपूर, नवी दिल्ली, पटणा, तिरुवनंतपुरम.
पोस्टानेही नोटा बदलता येणार
ग्रामीण भागातील नागरिकांसाठी RBI ने पोस्टाद्वारे नोटा जमा करण्याची सुविधा दिली आहे. यासाठी खालील गोष्टी आवश्यक आहेत:
- एक अर्ज
- तुमचे बँक तपशील
- 2000 नोटांची माहिती
- ओळखपत्राची झेरॉक्स
हे सर्व कागदपत्रे आणि नोटा RBI च्या इश्यू ऑफिसला पाठवावं लागेल. RBI कडून पडताळणी झाल्यावर संबंधित रक्कम थेट तुमच्या खात्यात जमा केली जाईल.
2000 रुपयांच्या नोटा कशामुळे हटवण्यात आल्या?
2000 रुपयांच्या नोटा नोव्हेंबर 2016 च्या नोटाबंदीनंतर तात्पुरत्या गरजेसाठी आणल्या गेल्या. परंतु 2018-19 पासून RBI ने या नोटांची छपाई बंद केली. त्यानंतर 100, 200 आणि 500 च्या नोटांचा पुरेसा पुरवठा झाल्याने 2000 च्या नोटांचा वापर खूपच कमी झाला.
RBI च्या “क्लीन नोट पॉलिसी” अंतर्गत कमी वापरल्या जाणाऱ्या आणि उच्च मूल्याच्या नोटा हळूहळू बाद केल्या जातात. त्याच धोरणाअंतर्गत 2000 ची नोट चलनातून हटवण्यात आली.
कायदेशीर पण व्यवहारात निष्क्रिय
जरी 2000 रुपयांच्या नोटा आजही कायदेशीर वैध चलन असल्या तरी त्या दैनंदिन व्यवहारात जवळपास निष्क्रिय झाल्या आहेत. त्यामुळे जर तुमच्याकडे अजूनही 2000 च्या नोटा असतील, तर लवकरात लवकर RBI च्या इश्यू ऑफिसला भेट द्या किंवा पोस्टाने त्या पाठवा.
FAQs (वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न)
Q1: मी 2000 रुपयांची नोट बँकेत जाऊन बदलू शकतो का?
उत्तर: नाही. 9 ऑक्टोबर 2023 पासून बँकांमध्ये नोटा बदलण्याची सुविधा बंद झाली आहे.
Q2: आता 2000 रुपयांच्या नोटा कुठे बदलता येतील?
उत्तर: फक्त RBI च्या 19 इश्यू ऑफिसेसमध्ये किंवा डाक विभागाच्या माध्यमातूनच नोटा बदलता येतील.
Q3: 2000 रुपयांच्या नोटा अजूनही कायदेशीर आहेत का?
उत्तर: हो, या नोटा कायदेशीर आहेत, पण व्यवहारात वापर फार कमी झाला आहे.
Q4: 2000 रुपयांच्या नोटा का हटवल्या गेल्या?
उत्तर: RBI च्या “क्लीन नोट पॉलिसी”मुळे आणि गरज संपल्यामुळे या नोटा हटवण्यात आल्या.
Q5: मी 2000 च्या नोटा पोस्टाने RBI ला पाठवू शकतो का?
उत्तर: हो. तुम्हाला एक अर्ज, बँक तपशील, ओळखपत्राची झेरॉक्स आणि नोटा पाठवाव्या लागतील.