Basargi, Sangli Village Tin Shed School: सांगली जिल्ह्यातील जत तालुक्यातील बसर्गी गावात झोपडीसारख्या पत्र्याच्या शेडमध्ये शाळा सुरू आहे. पावसात गळती, उन्हात उकाडा आणि साप, उंदीर, कीटकांचा त्रास – मुलांच्या शिक्षणाला धोका.
सांगली जिल्ह्यातील जत तालुक्यातील बसर्गी हे गाव गेल्या अनेक वर्षांपासून शैक्षणिक दुर्लक्षाला बळी पडले आहे. येथील जिल्हा परिषद शाळा इमारतीअभावी पत्र्याच्या जीर्ण शेडमध्ये चालवली जात आहे. विद्यार्थ्यांना उकाडा, पावसात गळती आणि साप-उंदीर-कीटकांचा धोका सहन करत शिक्षण घ्यावे लागत आहे.
जुन्या पत्र्याच्या शेडमध्ये शिक्षणाची कोंडी
बसर्गीच्या शाळेतील 1 ते 4 वीचे विद्यार्थी एका खासगी जमिनीवर उभारलेल्या धोकादायक पत्र्याच्या शेडमध्ये शिक्षण घेत आहेत. उन्हाळ्यात असह्य उकाडा तर पावसाळ्यात गळतीमुळे वर्गभेदच होतो. यामुळे अनेक पालक मुलांना शाळेत पाठवण्यास टाळाटाळ करत आहेत. सांगली जिल्ह्यातील जत तालुक्यातील बसर्गी गावातील जिल्हा परिषद शाळा आजही जीर्ण टिनच्या शेडमध्ये सुरू आहे. पावसाळ्यात गळती, उन्हाळ्यात उकाडा, आणि साप-उंदीर-कीटकांचा त्रास सहन करत विद्यार्थी शिक्षण घेत आहेत. ही शाळा खासगी जागेवर चालत असून, गावातील जमीन इनाम असल्यामुळे शासनाला शाळा इमारत बांधण्यासाठी जमीन खरेदी करता आलेली नाही. स्थानिक नागरिकांनी १५ वर्षांपूर्वी जमीन दिली असली तरी अद्याप इमारत उभी राहिलेली नाही. शिक्षणाचा मूलभूत हक्क अशा धोकादायक परिस्थितीत अडकला असून, शासनाने तातडीने लक्ष घालण्याची गरज निर्माण झाली आहे.
भूमी वादामुळे विकासाला खोळंबा
गेल्या 15 वर्षांपासून या शाळेसाठी इमारत उभारण्याचा प्रयत्न सुरु आहे, मात्र कर्नाटकमधील रामतीर्थ मंदिराच्या इनाम जमिनीमुळे बसर्गी गावात जमीन खरेदी व्यवहार बंद आहेत. त्यामुळे जिल्हा परिषद इमारतीसाठी जमीन खरेदी करू शकत नाही.
बसर्गी गावातील जिल्हा परिषद शाळेच्या इमारतीचा प्रश्न गेली अनेक वर्षे प्रलंबित आहे. गावातील ५ एकर जमीन कर्नाटकमधील रामतीर्थ मंदिराच्या इनाम जमिनीमध्ये येते. यामुळे बसर्गीमध्ये कोणतेही जमिनखरेदी व्यवहार बंद असून, शाळेसाठी आवश्यक जागाही उपलब्ध होत नाही. या वादामुळे शिक्षणासारखा मूलभूत हक्क अडचणीत आला आहे. १५ वर्षांपूर्वी नागरिकांनी देणगी दिलेली जागा असूनही शासकीय पातळीवर इमारत उभारण्याचे प्रयत्न ठप्प आहेत. या जमीन वादामुळे केवळ शाळा नव्हे तर इतर विकासकामांनाही मोठा अडथळा निर्माण झाला आहे. शासनाने हा वाद सोडवून विकासाला गती देणे आवश्यक आहे.
स्थानिकांनी पुढाकार घेतला
जितणी वाडीतील तुळसिराम बामणे कुटुंबीयांनी 5 गुंठे जमीन शाळेसाठी दिली असली तरी अद्याप शाळा उभारली गेली नाही. सध्या शाळा व्यवस्थापन समिती स्थानिक निधी आणि लोकवर्गणीतून इमारत उभारण्याचा प्रयत्न करत आहे.
शाळेच्या दुरवस्थेने हळहळलेले बसर्गी गावातील स्थानिक नागरिक आता स्वतः पुढाकार घेत आहेत. जितणी वाडीतील तुळसिराम बामणे कुटुंबीयांनी १५ वर्षांपूर्वी शाळेसाठी ५ गुंठे जमीन दान केली होती. आता या जागेवरच शाळा बांधण्यासाठी शाळा व्यवस्थापन समितीने लोकवर्गणी आणि श्रमदानाच्या माध्यमातून काम सुरू केले आहे. गावकऱ्यांनी एकत्र येत वर्गखोल्या उभारण्याचा निर्धार केला आहे. सरकारी मदत मिळेपर्यंत निदान मुलांना सुरक्षित व स्वच्छ शिक्षण मिळावे, हा यामागचा उद्देश आहे. हा उपक्रम ग्रामीण भागात लोकसहभागातून विकास साधण्याचा एक सकारात्मक आणि प्रेरणादायी आदर्श ठरत आहे.
सरकारने लक्ष देणे आवश्यक
हा प्रकार केवळ बसर्गीपुरता मर्यादित नाही. महाराष्ट्रातील अनेक ग्रामीण भागात शैक्षणिक सुविधांची हीच बिकट अवस्था आहे. शासनाने तातडीने इनाम जमिनीचा वाद सोडवून शाळा इमारतीसाठी जमीन उपलब्ध करून देणे आवश्यक आहे. अन्यथा ग्रामीण भागातील शिक्षणाची घडीच विस्कटू शकते.