तुमचं बँकेत प्रधानमंत्री जन धन योजना खातं आहे, तर करा हे काम अन्यथा होईल… सरकारकडून देण्यात आला नवीन आदेश

2014 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी प्रधानमंत्री जन धन योजना (PMJDY) सुरू केली होती. या योजनेचा उद्देश देशातील प्रत्येक नागरिकाला बँकिंग सेवेशी जोडणे आणि आर्थिक समावेशन सुनिश्चित करणे होता. जन धन योजनेअंतर्गत, देशभरात लाखो लोकांची बँक खाती उघडली गेली, जी ‘जन धन खाती’ म्हणून ओळखली जातात. 2014 च्या डिसेंबर महिन्यापर्यंत, 10.5 कोटी जन धन खाती उघडण्यात आली होती.

या योजनेचा मोठा फायदा म्हणजे, गरीब आणि लहान व्यवसायांसाठी बँकिंग प्रणालीला प्रवेश मिळवून देणे. परंतु, काही काळानंतर या खात्यांसाठी एक महत्त्वाची प्रक्रिया पुन्हा सुरू केली जात आहे – KYC (Know Your Customer).

सरकारकडून नवीन केवायसी प्रक्रिया

सर्व जन धन खात्यांसाठी आता केवायसी करणे अनिवार्य करण्यात आले आहे. हे विशेषतः त्या खात्यांसाठी आहे जी १० वर्षांपासून निष्क्रिय किंवा बंद पडलेली आहेत. वित्तीय सेवा सचिव एम नागराजू यांनी बँकांना या खात्यांसाठी री-केवायसी प्रक्रिया लागू करण्याचे निर्देश दिले आहेत. या प्रक्रियेत, ग्राहकांना त्यांचे माहितीचे सत्यापन पुन्हा एकदा करणे आवश्यक असेल.

सद्या, जन धन खात्यांसाठी अनेक डिजिटल चॅनेल्सचा वापर करून, जसे की एटीएम, मोबाइल बँकिंग, इंटरनेट बँकिंग इत्यादी, केवायसी प्रक्रिया सहजपणे केली जाऊ शकते. बँकांना सुचवले आहे की ते खातेदारांना योग्य मार्गदर्शन आणि मदत करून ही प्रक्रिया पूर्ण करावीत.

केवायसी म्हणजे काय?

Know Your Customer (KYC) हा एक नियम आहे, ज्याद्वारे बँका आणि वित्तीय संस्था ग्राहकाची ओळख आणि त्यांच्या आर्थिक क्रियाकलापांचे सत्यापन करतात. यामुळे, मनी लाँड्रिंग, दहशतवाद्यांना फंडिंग आणि इतर बेकायदेशीर कृत्यांना प्रतिबंधित करण्यात मदत मिळते. या प्रक्रियेमध्ये ग्राहकाची व्यक्तिगत माहिती, पत्ता, ओळख पुरवठा करणारे डॉक्युमेंट्स आणि अन्य आवश्यक तपशीलांची पडताळणी केली जाते.

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने केवायसी प्रक्रियेसंबंधी काही नियमांमध्ये बदल केले आहेत. यामध्ये खातेदारांना नियमितपणे केवायसी अद्यतन करण्याचे निर्देश दिले आहेत. हे नियम तात्काळ लागू झाले आहेत आणि बँकांना नवीन नियमांचे पालन करणे अनिवार्य आहे.

केवायसीचे महत्त्व

केवायसी प्रक्रिया न फक्त बँकिंग, तर विविध सरकारी योजनांसाठीही अनिवार्य ठरली आहे. हे एक सुरक्षा उपाय आहे, ज्यामुळे बँक, वित्तीय संस्था आणि सरकारला ग्राहकाची खरी ओळख पटविण्यात मदत मिळते. या प्रक्रियेने मनी लाँड्रिंग आणि इतर धोकादायक कृत्यांचे प्रतिबंध होते.

जन धन खाती उघडताना बँकांनी अतिशय उत्साही पद्धतीने काम केले होते, आणि त्याचप्रमाणे आता केवायसी पूर्ण करण्यासाठीही त्यांना तितकेच उत्साह आणि मेहनत घ्यावी लागेल. यासाठी बँकांना आवश्यक तेथे अतिरिक्त कर्मचारी नियुक्त करण्याचे निर्देश दिले गेले आहेत, जेणेकरून प्रत्येक खात्याचे केवायसी वेळेवर आणि सुसंगतपणे पूर्ण होईल.

प्रधानमंत्री जन धन योजनेचा मुख्य उद्देश आर्थिक समावेशन करणे होता आणि त्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर जन धन खाती उघडली गेली. आता, या खात्यांसाठी केवायसी प्रक्रियेची अंमलबजावणी करणे महत्त्वाचे आहे. यामुळे ग्राहकांचे सुरक्षा सुनिश्चित होईल आणि बँकिंग प्रणालीतील पारदर्शकता आणि विश्वास वाढेल. प्रत्येक खातेदाराने ही प्रक्रिया वेळेवर पूर्ण करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून त्यांना सर्व बँकिंग सुविधा सुरळीतपणे मिळू शकतील.

Leave a Comment