आजच्या डिजिटल युगात स्मार्टफोन हे आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग बनले आहेत. आपण दिवसातून अनेक वेळा आपला मोबाईल चार्ज करतो. पण तुम्ही कधी विचार केला आहे का – फोन पूर्ण चार्ज झाल्यावर तो प्लगमध्येच ठेवला, पण बंद केला नाही, तर किती वीज खर्च होते?
🔌 चार्जिंगनंतरही वीज वापर होते का?
होय. फोन पूर्ण चार्ज झाल्यानंतरसुद्धा, जर तो प्लगमध्येच राहिला आणि बंद केला नाही, तर थोड्याशा प्रमाणात वीज वापर सुरूच राहते. याला ‘ट्रिकल चार्जिंग’ किंवा ‘व्हॅम्पायर पॉवर’ असे म्हणतात.
⚡ किती वीज खर्च होते?
- चार्ज झालेला फोन प्लगमध्ये असून बंद नाही – साधारणतः 0.1 ते 0.5 वॅट्स वीज वापरतो.
- दिवसभर चालू ठेवले तर: अंदाजे 0.002 ते 0.012 युनिट्स/दिवस
- जर तुम्ही वर्षभर अशाच पद्धतीने फोन प्लगमध्ये ठेवला, तर:
- वीज खर्च: ₹10 ते ₹50 प्रति वर्ष (वीज दर ₹8 प्रति युनिट धरला तर)
🔋 यामुळे बॅटरीचं नुकसान होतं का?
आधुनिक स्मार्टफोन्समध्ये ओव्हरचार्जिंगपासून संरक्षण असते. पण सतत 100% वर फोन ठेवणे:
- बॅटरीचा तपमान वाढवते
- हळूहळू बॅटरीचे आयुष्य कमी करू शकते
🔥 जोखमीचे मुद्दे:
जुने चार्जर किंवा डुप्लिकेट अ‍ॅडॅप्टर्स वापरल्यास फायर रिस्क वाढते. सतत चालू असलेले चार्जर अनेक वेळा उष्णता निर्माण करतात, जी इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंसाठी अपायकारक ठरू शकते.
✅ वीज वाचवण्यासाठी उपाय
- फोन पूर्ण चार्ज झाल्यावर प्लगमधून काढा.
- ओरिजिनल आणि सर्टिफाईड चार्जर वापरा.
- रात्री चार्जिंग करताना स्वयंचलित टायमर प्लग वापरा.
- बॅटरी 20-80% मध्ये ठेवण्याचा प्रयत्न करा.
💡 निष्कर्ष:
फोन चार्ज केल्यानंतर त्याला बंद न करता प्लगमध्ये ठेवण्यामुळे फारशी वीज खर्च होत नाही, पण सतत हेच केल्यास वार्षिक वीज बिलात वाढ होऊ शकते. शिवाय, फोनच्या बॅटरीचे आयुष्य कमी होऊ शकते आणि काहीवेळा धोकादायक परिस्थिती निर्माण होऊ शकते. त्यामुळे स्मार्ट वापरकर्ते म्हणून आपल्याला जागरूक राहणे आवश्यक आहे.