महाराष्ट्रातील केळवण: महाराष्ट्रात लग्नपूर्वी वधूवरांचे केळवण (Kelwan) हा एक महत्त्वाचा आणि आनंदोत्सव असलेला विधी आहे. या पारंपरिक सोहळ्याचे आयोजन लग्नाआधी करण्यात येते आणि त्यात वधू आणि वर यांना त्यांच्या कुटुंबीय, मित्रमंडळी व नातेवाईकांकडून शुभेच्छांचा वर्षाव करण्यात येतो.
केळवणाचे आयोजन विविध ठिकाणी वेगवेगळ्या पद्धतीने होत असले तरी याचा मुख्य उद्देश वधूवरांना प्रेम, आशीर्वाद आणि भेटवस्तूंचे आकर्षक स्वरूप दाखवणे हा असतो. वधूवरांच्या आवडीचे पदार्थ तयार करून त्यांना चविष्ट जेवण दिले जाते. याशिवाय, गिफ्ट्सचे आदान-प्रदानही होते, ज्या मध्ये साडी, कपडे, दागदागिने, मौल्यवान वस्तू आणि घरगुती उपयोगी वस्तूंचा समावेश होतो.
“केळवण” या शब्दास “गडगनेर” हा दुसरा शब्दही वापरला जातो. 1832 साली प्रसिद्ध झालेल्या मोल्सवर्थ-कॅन्डी कोशात याचा उल्लेख केला गेला आहे, ज्यामुळे ही प्रथा अत्यंत प्राचीन आहे, असे दिसून येते. “गडगनेर” शब्दाचा उगम कानडी भाषेतून झाला असावा, ज्यात “गडि(ड)गे” म्हणजे घागर आणि “नीर” म्हणजे पाणी. यावरून मराठीत “गडगनेर” हा शब्द विकसित झाला, जो या सोहळ्याच्या विशेषतेला सूचित करतो.
केळवणाच्या निमित्ताने वधूवरांना घराबाहेर काढून, नातेवाईक आणि मित्रमंडळींसोबत थट्टा-मस्करी केली जाते. हे एक प्रकारे आनंद साजरे करण्याचा क्षण बनतो. हे सण हल्ली नव्या पिढीमध्ये बदललेले असले तरी त्याचे उत्साह आणि आनंदाचे स्वरूप कायम आहे. काही ठिकाणी हा सोहळा पार्टीसारखा साजरा केला जातो, तर अनेक लोक हॉटेल्समध्येही केळवणाचा आयोजन करतात. आर्थिक सुबत्तेने या परंपरेचा स्वरूप बदलला आहे, आणि काही ठिकाणी नॉन व्हेज आणि भव्य खाद्यपदार्थांची वाढती आवडही दिसून येते.
आजही केळवण ही परंपरा विविध भागात अत्यंत श्रद्धेने आणि उत्साहाने साजरी केली जाते. याच्या निमित्ताने केवळ भोजनाचा आनंदच घेतला जातो. प्रेम, आशीर्वाद आणि कुटुंबीयांच्या भेटीगाठींसोबत आनंदाचे नवे क्षण निर्माण होतात.
- केंद्रीय अर्थसंकल्प 2025: 12 लाख रुपयांपर्यंतचे उत्पन्न करमुक्त, नवीन कर प्रणालीत मोठी सवलत
- अल्लू अर्जुनच्या घरावर हल्ला: वादग्रस्त घटनांमुळे सुपरस्टारने घेतला मोठा निर्णय
- जैसलमेरमध्ये जीएसटी परिषदेची बैठक; दरांमध्ये महत्त्वाचे बदल, महागाईचा भार वाढला
- तुम्ही पाहायलाच हवेत: 2024 चे 10 दमदार हिंदी सिनेमे
- मुंबई आणि टीम इंडियाला अलविदा, पृथ्वी शॉ या देशासाठी खेळणार विश्वचषक!